Πέρμια - Τριασική εξαφάνιση: Όταν η ζωή στην Γη κόντεψε να εκλείψει

Σύμφωνα με την παλαιοντολογική έρευνα, η ζωή στην Γη έχει περάσει πέντε γεγονότα μαζικού αφανισμού, εποχές δηλαδή που η βιοποικιλότητα μειώθηκε σε καταστροφικό βαθμό. Το πιο εκτεταμμένο από τα πέντε συνέβη πριν από 252 εκατομμύρια χρόνια και ονομάστηκε «Μεγάλος Θάνατος», καθώς εξαφανίστηκαν 9 στα 10 είδη του πλανήτη. Η αλλαγή που επήλθε σηματοδοτεί το γεωλογικό όριο μεταξύ της Πέρμιας και της Τριασικής περιόδου και φαίνεται να άλλαξε δραστικά την ιστορία της ζωής στον πλανήτη μας. 

Κατά τη διάρκεια της Πέρμιας περιόδου η υπερήπειρος Παγγαία περιβαλλόταν από την Πανθάλασσα. Λόγω του τεράστιου μεγέθους, οι διαφορές θερμοκρασίας ήταν ακραίες. Το εσωτερικό της Παγγαίας ήταν δροσερό και ξηρό, ενώ τα παράκτια τμήματα ζεστά και υγρά. Αυτό επέτρεψε μια ταχεία διαφοροποίηση των οργανισμών. Η θαλάσσια ζωή ήταν εξαιρετικά ποικιλόμορφη, προκλήθηκε έκρηξη της ανάπτυξης χερσαίων φυτών, που αποτέλεσαν σημαντική πηγή τροφής για τα πολλά, διαφορετικά ζώα της ξηράς. Ως κυρίαρχα είδη της στεριάς την περίοδο αυτή αναδείχθηκαν τα συναψιδωτά. 

Φτάνοντας, όμως, στο τέλος της Πέρμιας περιόδου, οι συνθήκες φαίνεται πως έγιναν ακατάλληλες για τα περισσότερα είδη ζωής. Υπολογίζεται πως εξαφανίστηκε περίπου το 95% των θαλάσσιων ειδών, το 70% των χερσαίων ειδών, και σχεδόν μαζικά τα έντομα. Πολλά είδη φυτών εξαφανίστηκαν επίσης, με τεράστια δάση κωνοφόρων στην περιοχή της σύγχρονης Ευρώπης να καταστρέφονται. 

Βασικό ερώτημα που εγείρεται είναι το τί προκάλεσε αυτόν τον αφανισμό. Η αιτία της Πέρμιας- Τριασικής εξαφάνισης εξακολουθεί να μελετάται από τους επιστήμονες, με πολλούς παράγοντες να είναι υπό συζήτηση. Κεντρική διαφωνία το αν επήλθε σε ένα βάθος πολλών χιλιάδων χρόνων, με την σταδιακή αλλαγή της θερμοκρασίας να αλλάζει τις ισορροπίες ή αν συνέβη λόγω ξαφνικών καταστροφικών γεγονότων, όπως μια μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη ή η πτώση κάποιου μετεωρίτη. Το σίγουρο είναι πάντως πως αν και η Γη έγινε -έστω προσωρινά- ακατάλληλη για την διατήρηση της ζωής, αυτή κατάφερε να ανακάμψει ξανά.