Γιατί ο χαμαιλέοντας αλλάζει χρώμα;

Ο χαμαιλέοντας είναι ένα ερπετό με πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Αυτό, όμως, που σίγουρα έχει προκαλέσει την μεγαλύτερη εντύπωση στον άνθρωπο και έχει συνδεθεί περισσότερο με τον χαμαιλέοντα είναι η ικανότητά του να αλλάζει χρώματα. Το κάνει, μάλιστα με μεγάλη ταχύτητα και ευκολία, καθώς χρειάζεται απλά να ρυθμίσει την φωτεινότητα στο δέρμα του. Τι σκοπούς εξυπηρετεί αυτό το βιολογικό γνώρισμα, που φαίνεται να διαθέτει μόνο αυτός στο ζωικό βασίλειο;

Μια πρώτη, και ευρύτερα γνωστή, αιτία είναι η προστασία. Ο χαμαιλέων είναι σε γενικές γραμμές ένα "εύκολο θύμα", καθώς δεν έχει δηλητήριο και δεν κινείται γρήγορα. Ο τρόπος που έχει βρει εξελικτικά για να ξεφεύγει από τον θηρευτή του είναι να περνά απαρατήρητος, να γίνεται ένα με το περιβάλλον του. Αξίζει, ωστόσο, να τονιστεί πως τα χρώματα που μπορεί να πάρει δεν είναι απεριόριστα, επομένως δεν μπορεί να καμουφλαριστεί σε οποιοδήποτε περιβάλλον. Μπορεί, για παράδειγμα, να γίνει καφέ, πράσινος ή κίτρινος για να κρυφτεί σε ένα δέντρο, αλλά δεν μπορεί να προσομοιώσει ό,τι χρώμα έρθει σε επαφή. 

Επιπλέον, η αλλαγή του χρώματος τον βοηθά να θερμορυθμίζεται. Όπως όλα τα ερπετά, ο χαμαιλέοντας χρησιμοποιεί τον ήλιο για να θερμάνει το σώμα του. Έτσι, παίρνει πιο σκούρα χρώματα που τραβούν τον ήλιο όταν νιώθει την ανάγκη να ζεσταθεί, και αντίστοιχα γίνεται πιο ανοιχτόχρωμος όταν χρειάζεται να δροσιστεί. 

Ο χρωματισμός του, αποτελεί επίσης έναν τρόπο να επικοινωνήσει τις διαθέσεις του στους υπόλοιπους χαμαιλέοντες. Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον κρύβει το πώς χρησιμοποιείται στην διαδικασία του ζευγαρώματος, όπου σκοπός της αλλαγής είναι να ξεχωρίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο από το περιβάλλον, παίρνοντας εντυπωσιακά χρώματα. Για τα αρσενικά είναι μια "μάχη", καθώς αυτός που θα καταφέρει να αποκτήσει πιο φωτεινό χρώμα -γενικά τα φωτεινά χρώματα δείχνουν επιθετικότητα- θα κερδίσει τελικά το θηλυκό, και ο πιο αχνά χρωματισμένος θα πρέπει να παραιτηθεί. Με την σειρά του ένα θηλυκό όταν δεν θέλει επαφές, για παράδειγμα όσο εγκυμονεί, θα "ντυθεί" ένα πολύ έντονο κίτρονο ή τιρκουάζ για να δείξει πως δεν είναι διαθέσιμη. 

Η χώρα μας φιλοξενεί δύο είδη χαμαιλέοντα. Ο Κοινός Χαμαιλέοντας εμφανίζεται μόνο στην Σάμο, ενώ στην περιοχή της Πύλου, στην Πελοπόννησο, απαντάται ο Αφρικανικός Χαμαιλέοντας, ένα είδος που δεν έχει βρεθεί πουθενά αλλού στην Ευρώπη.