Πώς επιβιώνουν τα ζώα όταν βρίσκονται σε χειμερία νάρκη;

Ο χειμώνας για τα άγρια ζώα μπορεί να είναι αδυσώπητος. Το χιόνι ίσως σκεπάσει την ήδη ελλειπή τροφή, οι πηγές νερού παγώνουν και το κρύο μπορεί να διαπεράσει το δέρμα και τη γούνα τους. Κάποια είδη, επιλέγουν την μετανάστευση σε θερμότερα κλίματα, ενώ άλλα έχουν εξελιχθεί για να αντιμετωπίσουν αυτές τις δυσκολίες αποφεύγοντάς τις εντελώς. Έτσι, προς το τέλος του φθινοπώρου πέφτουν σε χειμερία νάρκη. Αυτή η ακούσια βιολογική διαδικασία είναι καθοριστική για την επιβίωση τους, καθώς τους δίνει την δυνατότητα να χρησιμοποιούν την αποθηκευμένη τους ενέργεια πολύ πιο αργά. 

Πρόκειται για μια παρατεταμένη περίοδο αδράνειας, κατά την οποία, η θερμοκρασία του σώματος, ο καρδιακός ρυθμός, η αναπνοή και άλλες μεταβολικές δραστηριότητες ενός ζώου επιβραδύνονται σημαντικά. Η χειμερία νάρκη δεν αποτελεί μια περίοδο ξεκούρασης. Στην πραγματικότητα, τα ζώα δεν κοιμούνται, είναι σαν να ρίχνουν τον εαυτό τους σε κώμα. Η νυχτερίδα, για παράδειγμα, μπορεί να παίρνει ανάσα μόνο μία φορά την ώρα, ενώ τρωκτικά όπως ο γουρουνόχοιρος, θα παρουσιάσουν πτώση του καρδιακού παλμού από περίπου 80 παλμούς ανά λεπτό σε μόλις 5.

Τα ζώα πέφτουν σε χειμερία νάρκη με διαφορετικούς τρόπους. Επειδή είναι σχεδόν αδύνατο να ξυπνήσουν στους μήνες αυτούς, αναζητούν το κατάλληλο σημείο για να ξεχειμωνιάσουν. Άλλα φωλιάζουν σε δέντρα, μέσα σε κουφάλες ή κατασκευάζοντας κρυψώνες, άλλα τρυπώνουν σε φωλιές από πεσμένους κορμούς ή φύλλα, άλλα σκάβουν για να μείνουν στο υπέδαφος. Κάποια είδη μπαίνουν σε μια πιο ελαφριά μορφή, αυτήν του χειμέριου ύπνου, όπου διατηρούν ορισμένες λειτουργίες. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα οι αρκούδες, που μπορούν να αντιδρούν σε κινδύνους καθ' όλη την διάρκεια του ύπνου τους. 

Αυτή η "αναστολή λειτουργίας", φυσικά, δεν έρχεται χωρίς συνέπειες. Καταρχάς, είναι ιδιαιτέρως απαιτητική η προετοιμασία για την περίοδο αυτή, καθώς τα ζώα θα πρέπει να αυξήσουν το βάρος τους έως και στο διπλάσιο. Εάν δεν έχουν αρκετή αποθηκευμένη ενέργεια, μπορεί να μην ξυπνήσουν ποτέ. Επιπλέον, μόλις ξυπνήσουν, είναι αδύναμα και πρέπει να αναρρώσουν γρήγορα για να επιβιώσουν. Κινδύνους διατρέχουν και κατά τη διάρκεια της νάρκης τους, αφού είναι ιδιαιτέρως ευάλωτα στην θήρευση.

 

Σε πολλούς ανθρώπους θα φαινόταν δελεαστική η ιδέα να κουλουριάζεσαι κάτω από μια ζεστή κουβέρτα και να κοιμάσαι τους κρύους χειμερινούς μήνες, αλλά οι άνθρωποι δεν μπορούμε να πέσουμε σε χειμερία νάρκη. Αυτό οφείλεται στο μέγεθός μας και στο ότι δεν έχουμε βιολογικά τέτοια ανάγκη. Επιστήμονες, ωστόσο, έχουν εξετάσει τα πιθανά οφέλη της αδρανοποίησης του ανθρώπινου σώματος. Η NASA, για παράδειγμα, έχει διερευνήσει το ενδεχόμενο μείωσης της θερμοκρασίας του σώματος των αστροναυτών και το πώς αυτό θα φαινόταν χρήσιμο σε ένα ταξίδι προς τον Άρη.