Μπορεί μια ανθρώπινη καρδιά να ραγίσει; Κυριολεκτικά!

Όταν βιώνουμε μια τραυματική εμπειρία, όπως η απώλεια κάποιου αγαπημένου προσώπου ή ενός κατοικιδίου, ένας σπαρακτικός χωρισμός, ένα σοβαρό ατύχημα, η διάγνωση μιας δύσκολης ασθένειας, συνήθως μας καταβάλει έντονο άγχος, ειδικά εάν πρόκειται για κάτι πολύ ξαφνικό. Θα χρειαστούμε από εβδομάδες μέχρι και χρόνια για να μπορέσουμε να ανακάμψουμε συναισθηματικά. Μπορεί αυτός ο πόνος που μεταφορικά "μας ραγίζει την καρδιά", να το κάνει και κυριολεκτικά; 

Ανέκαθεν οι γιατροί υποστήριζαν ότι η στενοχώρια, το άγχος και ο θυμός επηρεάζουν αρνητικά την καρδιά. Μια πρώτη απόδειξη ήρθε το 1990, όταν Ιάπωνες ερευνητές (Hikaru Sato και άλλοι) αναγνώρισαν ότι το ξαφνικό και υπερβολικό συναισθηματικό στρες μπορεί να επιφέρει καρδιακή βλάβη. Η πάθηση ονομάστηκε "Τακοτσούμπο μυοκαρδιοπάθεια" (takotsubo cardiomyopathy), καθώς το σχήμα που παίρνει η καρδιά παρομοιάζεται με ένα αγγείο που χρησιμοποιείται παραδοσιακά στην Ιαπωνία από τους ψαράδες για να παγιδεύουν χταπόδια και φέρει το όνομα αυτό.  Παράλληλα, λόγω του συναισθηματικού πόνου που το προκαλεί δόθηκε και το προσφιλές παρατσούκλι "Σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς". 

Αριστερά: καρδιά με αριστερή κοιλία σε φυσιολογικό σχήμα
Δεξιά: καρδιά με αριστερή κοιλία με Τακοτσούμπο και σύγκριση με αγγείο χταποδιών

Η μυοκαρδιοπάθεια Takotsubo αφορά την δυσλειτουργία στην συστολή της αριστερής κοιλίας της καρδιάς, η οποία αποτελεί και την κεντρική αντλία της. Ορμόνες που συνδέονται με έντονο συναισθηματικό στρες, όπως η αδρεναλίνη, μπορεί να αλλάξουν το σχήμα της αριστερής κοιλίας, κάνοντας την να φουσκώνει στο κάτω μέρος της, ενώ το πάνω παραμένει στενό. Ως αποτέλεσμα, αποδυναμώνεται ο καρδιακός μυς και δεν μπορεί να αντλήσει αίμα όπως θα έπρεπε. 

Η εν λόγω δυσλειτουργία συχνά ερμηνεύεται ως καρδιακή προσβολή επειδή τα συμπτώματα -ξαφνικός πόνος στο στήθος, δύσπνοια ή λιποθυμία- και τα αποτελέσματα των εξετάσεων είναι παρόμοια. Ωστόσο διαφέρει, καθώς οι καρδιακές προσβολές προκαλούνται από αποφράξεις μιας καρδιακής αρτηρίας, που δεν υπάρχουν στο σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς.

Η μυοκαρδιοπάθεια Takotsubo μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία ή φύλο, αλλά πιο συχνά καταγράφεται σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας. Επιπλέον παράγοντας κινδύνου φαίνεται να είναι η ύπαρξη ψυχικών διαταραχών, όπως διαταραχές άγχους ή κατάθλιψη. Πρόκειται συνήθως για μια θεραπεύσιμη βλάβη, με τους περισσότερους ασθενείς να αναρρώνουν -σωματικά τουλάχιστον- μέσα σε δύο μήνες.