Με δεδομένο πως η αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωση των πολιτών είναι βασικό ζητούμενο για όλες τις σύγχρονες κοινωνίες, η θέσπιση ενός κυβερνητικού προγράμματος που να την εξασφαλίζει φαίνεται να είναι απαραίτητη. Πολλά είναι τα ονόματα που έχουν δοθεί σε αυτήν την ιδέα. Στην αγγλόφωνη βιβλιογραφία συναντάται συχνότερα ως universal basic income, ενώ στην ελληνική αποδίδεται ως καθολικό βασικό εισόδημα, βασικό άνευ όρων εισόδημα, εγγύηση βασικού εισοδήματος και άλλα. Σύμφωνα με αυτό κάθε μέλος μιας δεδομένης κοινότητας λαμβάνει τακτικά ένα καθορισμένο χρηματικό ποσό, ώστε να καλύπτονται βασικά έξοδα, όπως στέγη και διατροφή.
Όπως περιγράφεται από τους περισσότερους υποστηρικτές, ένα τέτοιο επίδομα θα χορηγείται σε όλους ατομικά και καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους, χωρίς επιπλέον απαιτήσεις ή ελέγχους. Οι δικαιούχοι θα μπορούν να λαμβάνουν κανονικά εισοδήματα από άλλες πηγές -διατηρώντας έτσι την κοινωνικοοικονομική διαστρωμάτωση- αλλά κανείς δεν θα διαβιεί με μηδενικούς πόρους. Με την πρακτική αυτή, το σύνολο του πληθυσμού θα απαλλαχθεί από το οικονομικό άγχος, έχοντας την ευκαιρία να συμμετέχει στα κοινά, να επικεντρωθεί στην εκπαίδευση, στη βελτίωση των εργασιακών του δεξιοτήτων ή στην ενασχόληση με προσωπικά ζητήματα. Υποστηρίζεται, επιπλέον, πως η χορήγηση ενός καθολικού επιδόματος μπορεί να μειώσει την φτώχεια και επομένως να περιορίσει τα παραδοσιακά προνοιακά προγράμματα.
Η ιδέα της παροχής τακτικής, εγγυημένης πληρωμής στους πολίτες υπάρχει εδώ και αιώνες. Ο Άγγλος φιλόσοφος και πολιτικός του 16ου αιώνα Thomas More την αναφέρει στο έργο του Utopia (1516), θεωρώντας πως όλοι έχουν δικαίωμα σε ένα βιώσιμο εισόδημα, είτε συνεισφέρουν στην παραγωγή είτε όχι. Στην πραγματικότητα, καμία χώρα δεν προσφέρει καθολικό βασικό εισόδημα σε εθνική κλίμακα, με αρκετούς επικριτές να υποστηρίζουν πως μια τέτοια πολιτική δεν θα μπορούσε ποτέ να εφαρμοστεί.
Κεντρικά επιχειρήματα είναι πως πρόκειται για ένα κόστος που καμία κοινωνία δεν θα μπορούσε να αντέξει, ενώ παράλληλα θα λειτουργούσε ως αντικίνητρο για εργασία, καθιστώντας την στην ουσία προαιρετική. Επιπλέον, θεωρείται προβληματικό και το ότι θα χορηγούταν και σε πολίτες που δεν έχουν ανάγκη την οικονομική ενίσχυση από το κράτος.
Η ύπαρξη ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος με στόχο την αξιοπρεπή διαβίωση αποτέλεσε κεντρικό πυλώνα της στρατηγικής "Ευρώπη 2020". Πρόκειται για μια δεκαετή στρατηγική που προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2010 για την ανάπτυξη της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα κράτη, στα πλαίσια των δράσεων ενάντια στην φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, κλήθηκαν να θεσπίσουν ένα επίδομα που θα διασφάλιζε πως κανένας δεν βρίσκεται σε ακραία φτώχεια.
Στην πιο κοινή εφαρμογή, έχει υπολογιστεί ένα ποσό με γνώμονα την επιβίωση (δηλαδή για να καλύψει τις βασικές ανάγκες, αλλά όχι για να προσφέρει οτιδήποτε πέρα από αυτές), δίνεται μόνο σε άτομα με μηδενικό ή χαμηλό εισόδημα, και χορηγείται ανά νοικοκυριό και όχι κατ' άτομο. Στην Ελλάδα χορηγείται το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, ή ΚΕΑ όπως είναι ευρύτερα γνωστό από την παλαιότερη ονομασία του Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου