Ο πιο βαρετός άνθρωπος του κόσμου.

Πότε θεωρούμε ένα άτομο ενδιαφέρον, και πότε όχι; Μπορεί να υπάρξει ένας καθολικά αδιάφορος τύπος ανθρώπου;  Η απασχόλησή μας σε μια ανιαρή δουλειά ή δραστηριότητα σημαίνει πως είμαστε βαρετοί;

Ερωτήματα σχετικά με την πλήξη προσπάθησε να απαντήσει μια έρευνα του Πανεπιστημίου του Essex, με επικεφαλής τον Δρ Wijnand Van Tilburg από το Τμήμα Ψυχολογίας, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Personality and Social Psychology Bulletin το 2022. Οι ερευνητές εξέτασαν περισσότερους από 500 ανθρώπους, που συμμετείχαν σε πέντες πειράματα, ώστε να καταλήξουν στα επαγγέλματα, τα χαρακτηριστικά και τα χόμπι που θεωρούνται τα πιο βαρετά.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα,

τα πλέον βαρετά επαγγέλματα είναι τα τραπεζικά, τα χρηματοοικονομικά, η λογιστική, η ανάλυση δεδομένων και η καθαριότητα. Αντίθετα, τα πέντε πιο συναρπαστικά αντικείμενα εργασίας είναι οι τέχνες του θεάματος, η επιστήμη, η δημοσιογραφία, τα επαγγέλματα υγείας και η διδασκαλία. Όσον αφορά τα χόμπι, στην κορυφή της λίστας των πλέον βαρετών βρέθηκαν ο ύπνος, η θρησκεία, η παρακολούθηση τηλεόρασης, η παρατήρηση ζώων (όπως τα πουλιά ή τα έντομα) και η ενασχόληση με τα μαθηματικά. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα, επίσης, ήταν πιο πιθανό να τοποθετήσουν βαρετούς ανθρώπους σε κωμοπόλεις παρά σε μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές. 

Εκεί που αξίζει να εστιάσουμε, ωστόσο, είναι τα ευρήματα σχετικά με το κοινωνικό στίγμα της πλήξης. Όπως επισημαίνει ο Tilburg οι στερεοτυπικά βαρετοί άνθρωποι είναι γενικά αντιπαθείς και βάση προκαταλήψεων θεωρούνται άνθρωποι εχθρικοί, χωρίς δεξιότητες, αίσθηση του χιούμορ και προσωπική γνώμη. Ως αποτελέσμα, συχνά αποφεύγεται η συναναστροφή μαζί τους. 

Μπορούμε τελικά να ξέρουμε πότε κάποιος είναι βαρετός;

Στην πραγματικότητα -αν και αποτελεί έναν από τους μεγάλους φόβους όλων των ανθρώπων- κανείς δεν είναι ποτέ καθολικά βαρετός. Με ό,τι δουλειά ή χόμπι και να ασχολείται. Τα στερεότυπα, ίσως, ορίζουν πως ενδιαφέρον είναι ένα άτομο που του έχουν συμβεί ιδιαίτερα περιστατικά και έχει ζήσει μοναδικές εμπειρίες, ή κάποιος που μπορεί να έχει μια πολύ ξεχωριστή γνώση σε θέματα πολιτισμού ή επιστήμης. Πρακτικά, όμως, οι άνθρωποι βρίσκουμε ενδιαφέρον σε πολύ διαφορετικά -σημαντικά και ασήμαντα- αντικείμενα. Ενδιαφέρων είναι κάποιος που είναι διαθέσιμος να μας ακούσει με προσοχή και να μοιραστούμε μαζί του ιστορίες, που ενδεχομένως να είναι γελοίες ή βαρετές για άλλους. Ενδιαφέρων μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε θέλει να μεταδώσει τις ανησυχίες και τις σκέψεις του με ειλικρίνεια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα παιδιά. Τα περισσότερα πεντάχρονα είναι πιο ενδιαφέροντα από τους περισσότερους σαρανταπεντάρηδες. Αυτό δεν ωφείλεται στο ότι έχουν πιο ενδιαφέροντα συναισθήματα, αλλά στο ότι τα εκφράζουν χωρίς λογοκρισία. 

Το τι είναι βαρετό και τι αξίζει την προσοχή μας έχει απασχολήσει αρκετά και την τέχνη. Πολλά ενδιαφέροντα έργα παρουσιάζουν πολύ βαρετές εικόνες. Συνηθισμένες σκηνές που δεν έχουν κάποια ιδιαίτερη σημασία. Είναι απλά το βαρετό που κοιτάχτηκε με έναν ειλικρινή τρόπο. 

Johannes Vermeer, Ο μικρός δρόμος στο Delft, 1657-1658