Yves Klein: ο καλλιτέχνης που μαγεύτηκε από το μπλε

Στην ιστορία της τέχνης είναι σύνηθες κάποιος δημιουργός να συνδέει το όνομά του με κάποιο χρώμα που χαρακτηρίζει την δουλειά του, ή μια περίοδο του συνολικού έργου του. Υπάρχει, όμως, ένας καλλιτέχνης που πήγε πέρα από αυτό.. Το όνομα του Γάλλου εικαστικού του 20ου αιώνα, Yves Klein ταυτίστηκε κυριολεκτικά με μια απόχρωση του μπλε. Το International Klein Blue ή IKB (Διεθνές Μπλε του Κλάιν) δημιουργήθηκε από τον Klein, με σκοπό να εκφράσει μέσα από αυτό το άυλο και το άπειρο του ανθρώπου και του σύμπαντος.

Ο Klein ξεκίνησε την καλλιτεχνική του καριέρα μελετώντας την μονοχρωμία. Το 1956 παρουσίασε στο Παρίσι μια ατομική έκθεση με τίτλο Yves: Propositions Monochromes, με μονοχρωμίες σε τρία χρώματα: ροζ, μπλε και χρυσό, θεωρώντας την σχέση τους μια καθολική αρχή για την εξήγηση του κόσμου. Η σχετική αποτυχία της έκθεσης αυτής τον οδήγησε να επικεντρωθεί σε ένα και μοναδικό χρώμα. Το μπλε!

Yves Klein, IKB 191, Ιδιωτική Συλλογή

Νιώθοντας πως τα διαθέσιμα χρώματα δεν αρκούσαν, ο Klein ζήτησε την βοήθεια του Παριζιάνου προμηθευτή τέχνης και χημικού Edouard Adam, και οι δυο τους δημιούργησαν μια βαθιά, αλλά και έντονα ζωντανή απόχρωση του μπλε, αναμειγνύοντας καθαρή χρωστική ultramarine σε διαυγή συνθετική ρητίνη και άλλους διαλύτες. Το 1960 ο Klein καταχώρησε την φόρμουλα της απόχρωσης, δίνοντας της το όνομα του, αλλά ποτέ δεν την κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.

Η περίοδος της δουλειάς του μετά τη δημιουργία της IKB "βάφτηκε μπλε". Παρουσίασε περίπου 200 μονόχρωμα έργα εξερευνώντας τα χαρακτηριστικά της απόχρωσης, καθώς ήταν εξαιρετικά ευέλικτη και μπορούσε να εφαρμοστεί με διαφορετικά μέσα και τρόπους. Ο Klein δεν έδωσε τίτλους σε αυτά τα έργα, αλλά μετά το θάνατό του το 1962, η χήρα του, Rotraut Klein-Moquay, αρίθμησε όλες τις γνωστές μπλε μονοχρωμίες από IKB 1 έως IKB 194, χωρίς να ακολουθείται χρονολογική σειρά. Τα περισσότερα κομμάτια βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές, αλλά ορισμένα εκθέτονται και σε μουσεία σε όλο τον κόσμο.

Yves Klein, IKB 45, Ιδιωτική Συλλογή

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα μονοχρωματικά γλυπτά του Klein, με μορφές που μοιάζουν να κυριεύονται από το χαρακτηριστικό χρώμα του. Όπως ο ίδιος είχε δηλώσει "ολόκληρος ο κόσμος είναι μπλε".

Yves Klein, Blue Earth, 1957, Galerie Omagh, Paris

Yves Klein, The Victory of Samothrace, 1962, Ιδιωτική συλλογή

Το 1960, ο Klein ξεκίνησε τη σειρά Anthropometry, όπου χρησιμοποιούσε γυμνά μοντέλα ως πινέλα, καλύπτοντας το σώμα τους με μπογιά και πιέζοντάς τα σε καμβάδες για να αφήσουν το αποτύπωμα. Η διαδικασία παρουσιάστηκε και ως καλλιτεχνική performance, στην οποία σερβιρίστηκαν στο κοινό μπλε κοκτέιλ και ακούστηκε η Μονότονη Συμφωνία, μια σύνθεση αποτελούμενη από τον ήχο μιας νότας για είκοσι λεπτά και έπειτα είκοσι λεπτά σιωπής.

Yves Klein, Anthropometry: Princess Helena, 1960, Museum of Modern Art, New York, USA

Yves Klein, Anthropometry of the Blue Period (ANT 82), 1960