Την 6.30 π.μ. της Παρασκευής 21ης Απριλίου (του 1967) ο ραδιοφωνικός σταθμός των ενόπλων δυνάμεων μετέδωσε την ακόλουθον ανακοίνωσιν: "Λόγω της δημιουργηθείσης εκρύθμου καταστάσεως, από του μεσονυκτίου ο στρατός ανέλαβε την διακυβέρνησιν της χώρας". Με την πρόταση αυτή παρουσίαζε το σχολικό βιβλίο της ιστορίας Συνοπτική ιστορία της συγχρόνου Ελλάδος 1914-1968 την "Επανάσταση της 21ης Απριλίου" ή "Εθνοσωτήριο Επανάσταση", όπως την αποκαλούν μέχρι και σήμερα οι υποστηρικτές της. Φυσικά το καθεστώς έμεινε γνωστό ως Πραξικόπημα 21ης Απριλίου, στρατιωτική δικτατορία, Χούντα των Συνταγματαρχών, ή επταετία. Πόσο σχετική είναι, τελικά, η ιστορία που μαθαίνουμε;
Όπως γνωρίζουμε σήμερα τα γεγονότα, το 1967 σε μια Ελλάδα βαθιάς πολιτικής κρίσης και αστάθιας, με υπηρεσιακές κυβερνήσεις να διαδέχονται η μία την άλλη, και ενώ είχαν προκυρηχθεί εκλογές για τον ερχόμενο Μάιο, αξιωματικοί του στρατού, υπό την ηγεσία του συνταγματάρχη Γεωργίου Παπαδόπουλου, με τη συμμετοχή του υποστράτηγου τεθωρακισμένων Στυλιανού Παττακού και του συνταγματάρχη Νικόλαου Μακαρέζου, κατέλαβαν την εξουσία καταλύοντας την δημοκρατία. Οι πραξικοπηματίες δικαιολόγησαν την επέμβαση τους ως απαραίτητη για να αποφευχθεί η αναρχία που σχεδίαζαν κεντροαριστερές ομάδες, υποστηρίζοντας ότι έχουν τρανταχτές αποδείξεις, τις οποίες όμως ποτέ δεν παρουσίασαν. Στην συνέχεια οι συνταγματάρχες ανέλαβαν πλήθος πολιτικών αξιωμάτων, απαγόρευσαν κάθε πολιτική δραστηριότητα και επέβαλλαν λογοκρισία. Διενήργησαν ένα αμφιλεγόμενο δημοψήφισμα για την αλλαγή του συντάγματος, ενώ αντιφρονούντες κυνηγήθηκαν και φυλακίστηκαν. Το Νοέμβριο του 1973 έγινε νέο πραξικόπημα από τον δυσαρεστημένο χουντικό ταξίαρχο Δημήτρη Ιωαννίδη, ο οποίος ήθελε να σώσει τις «Αρχές της Επαναστάσεως της 21ης Απριλίου» από τον Παπαδόπουλο. Η εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1974 ανάγκασε το καθεστώς του Ιωαννίδη να εγκαταλείψει την εξουσία.
Με την αποκατάσταση της δημοκρατίας και μετά από μηνύσεις πολιτών -και όχι αυταπάγγελτα- ξεκίνησαν ποινικές διώξεις για εσχάτη προδοσία και κατάλυση της δημοκρατίας κατά των πρωταιτίων της δικτατορίας. Ακολούθησαν νόμοι που ακύρωναν τα ευεργετήματα που είχαν χορηγήσει στον εαυτό τους οι δικτάτορες. Η Ε΄ Αναθεωρητική Βουλή των Ελλήνων, με το Δ΄ ψήφισμα τον Ιανουάριο του 1975 χαρακτήρισε πραξικόπημα και όχι επανάσταση την επέμβαση του στρατού στις 21 Απριλίου 1967, και τις κυβερνήσεις που προήλθαν από αυτή κυβερνήσεις βίας. Επίσης, όριζε το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών ως αρμόδιο για να τους δικάσει, όπως και έγινε. Στους Γεώργιο Παπαδόπουλο, Στυλιανό Παττακό και Νικόλαο Μακαρέζο ως υποκινητές και επικεφαλής του πραξικοπήματος επεβλήθη θανατική ποινή, που με απόφαση της κυβέρνησης Καραμανλή μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, μάλιστα, φέρεται να τόνισε πως «Όταν λέμε ισόβια, εννοούμε ισόβια». Ωστόσο, ο Παττακός και ο Μακαρέζος αποφυλακίστηκαν το 1990 για λόγους υγείας και πέθαναν το 2016 και 2009 αντίστοιχα. Ο Παπαδόπουλος πέθανε το 1999, αρνούμενος να κάνει αίτηση αποφυλάκισης.
Ένα παιδί που φοιτούσε στην δευτεροβάθμια το 1972, όμως, θα διδασκόταν τα γεγονότα και την ιστορία διαφορετικά. Άλλωστε, καμιά δικτατορία δεν αυτοαποκαλείται δικτατορία, ενώ η προπαγάνδα αποτελεί βασικό κρατικό μηχανισμό. Από το 1968 η 21η Απριλίου είχε οριστεί εθνική επέτειος, ενώ τα γεγονότα της "Επαναστάσεως" είχαν συμπεριληφθεί σε σχολικά βιβλία για το μάθημα της ιστορίας, ενώ επρόκειτο για γεγονότα μόλις λίγων ετών πριν!
Η ιστορία ξεκινά με καταφανώς πολιτική τοποθέτηση απαριθμώντας τα προβλήματα της κυβέρνησης Στεφανόπουλου του 1965, αλλά και τα λάθη της. Αυτά οφείλονται στο ότι "δεν έλαβε τα απαιτούμενα μέτρα εκκαθαρίσεως του κρατικού μηχανισμού (...), δεν προέβη εις την διάλυση της οργανώσεως των «Λαμπράκηδων» (...) και δεν χάραξε μια σαφώς δική της πολιτική επί του οικονομικού και κοινωνικού τομέως". Η κυβέρνηση παραιτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1966, σχηματίστηκε υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον διοικητή της Εθνικής Τράπεζας Ιωάννη Παρασκευόπουλο με σκοπό να διενεργηθούν εκλογές στις 28 Μαϊου 1967. Αλλά και αυτή η κυβέρνηση κατέρρευσε στις 3 Απριλίου και σχηματίστηκε νέα υπό τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο.
Το κεφάλαιο της "Επέμβασις του στρατού" ξεκινά αναφέροντας: "Ευθύς άμα τη προκηρύξει των εκλογών κατεφάνη ότι ο προεκλογικός αγών θα προσελάμβανεν ασυνήθη αξύτητα και ότι δεν απεκλείετο ακόμη και αι αιματηραί συγκρούσεις (...). Γενική ήτο η εντύπωσις ότι η χώρα έβαινε σταθερώς προς εμφύλιον πόλεμον (...) Αιματηρά γεγονότα προεξωφλούντο ως βέβαια (...). Ενώπιον του κινδύνου εκρήξεως εμφυλίου πολέμου ή επιβολής μονοκομματικού καθεστώτος αι ένοπλοι δυνάμεις της χώρας αποφάσισαν να επέμβουν". Σε όλη την χώρα κυρήχθηκε στρατιωτικός νόμος για την σωτηρία της πατρίδος (χωρίς να ορίζεται χρονική διάρκεια).
Στην συνέχεια αναφέρεται πως ακολούθησε ανασύνταξη της χώρας εξαλείφοντας ό,τι δημιουργούσε δυσφορία στις λαικές τάξεις, οι οποίες μάλιστα με ανακούφιση δέχτηκαν την αλλαγή. Έγιναν ριζικές αλλαγές στην εκπαίδευση, σε πρόγραμμα οικονομικής ανάπτυξης, ενώ εξυγιάνθηκε και η Εκκλησία. Αναφέρεται και η απόπειρα δολοφονίας του Παναγούλη κατά του Παπαδόπουλου, τονίζοντας πως ολόκληρος ο ελληνικός λαός καταδίκασε το γεγονός. Διεξοδικά αναλύεται και το δημοψήφισμα του 1968 όπου το 92,108% του λαού ψήφισε υπέρ του νέου Συντάγματος -χωρίς καμία αναφορά στους αντιφρονούντες- και "μια νέα περίοδο εις την ιστορίαν της Ελλάδος διαγράφετο εις τον ορίζοντα την επαύριον της 29ης Σεπτεμβρίου 1968".
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ: http://e-library.iep.edu.gr/iep/collection/browse/item.html?code=01-42326&tab=01 (σελ 270-282)