Η Επανάσταση στην "Φάρμα των Ζώων"

Στο βιβλίο Φάρμα των Ζώων ο George Orwell χρησιμοποιεί τα ζώα για να μπορέσει με  ανάλαφρο τρόπο να σατιρίσει τα ολοκληρωτικά καθεστώτα.

Σε ένα αγρόκτημα, τα ζώα επαναστατούν και καταφέρνουν να διώξουν τον άνθρωπο-αφέντη, που τα καταδυναστεύει. Η διοίκηση του κτήματος περιέρχεται έπειτα στα χέρια των γουρουνιών, χάρη στις ανώτερες ικανότητές τους. Τα υπόλοιπα ζώα, ως εργάτες, συνεχίζουν να μοχθούν για την επιβίωσή τους. Έφερε η Επανάσταση την απελευθερωμένη κοινωνία ζώων της ισότητας και της ευημερίας που είχαν οραματιστεί;

Η ΦΑΡΜΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ

Στο Αρχοντικό Αγρόκτημα κάποιο βράδυ τα ζώα συγκεντρώθηκαν κρυφά για να τους μιλήσει ο λεγόμενος "γερο-στρατηγός" κάπρος. Μαζεύτηκαν τα σκυλιά, τα γουρούνια, οι κότες, τα περιστέρια, τα πρόβατα, οι αγελάδες, τα άλογα, οι κατσίκες, ο γάιδαρος, τα παπάκια και ο γάτος. Ο κάπρος ξεκίνησε λέγοντας πως όλοι τους ζουν μια σύντομη, δυστυχισμένη και κουραστική ζωή και αυτό διότι σχεδόν ολόκληρη την παραγωγή του μόχθου τους την κλέβουν τα ανθρώπινα όντα. Ο άνθρωπος είναι ο πραγματικός εχθρός τους, καθώς τους εκμεταλλεύεται και έπειτα τους σκοτώνει. Για τον λόγο αυτό θα έπρεπε όλοι να ενωθούν και να αγωνιστούν μέχρι να νικήσουν. Η συγκέντρωση ολοκληρώθηκε με όλα τα ζώα να τραγουδούν τον ύμνο Ζώα της Αγγλίας εκστασιασμένα.

Τρεις μέρες μετά ο γερο-στρατηγός πέθανε και τους επόμενους μήνες συστάθηκε στο αγρόκτημα μια μυστική οργάνωση, που επεξεργάστηκε τις διδαχές του και δημιούργησε ένα πήρες σύστημα σκέψης, τον Ζωισμό. Σε μυστικές συγκεντρώσεις τα γουρούνια, που ήταν τα πιο έξυπνα και μορφωμένα ζώα, εξηγούσαν τις βασικές αρχές του Ζωισμού στους υπόλοιπους, που στην αρχή ήταν επιφυλακτικοί. Ωστόσο η κατάλληλη στιγμή για την Επανάσταση δεν άργησε να έρθει.

Οι κακές συνθήκες διαβίωσης έφτασαν στο αποκορύφωμά τους μια μέρα που τα ζώα έμειναν νηστικά μέχρι το βράδυ. Δεν μπορούσαν να το ανεχτούν άλλο, έτσι έσπασαν την πόρτα και άρχισαν να τρώνε μόνα τους από το κελάρι. Κατευθείαν έφτασαν οι άνθρωποι με μαστίγια, αλλά όλα τα ζώα ενωμένα ρίχτηκαν πάνω στους βασανιστές τους. Οι άνθρωποι, τρομαγμένοι, το έβαλαν στα πόδια και το αγρόκτημα ανήκε πλέον στα ζώα! Μέσα σε λίγη ώρα είχαν κιόλας καταστρέψει οτιδήποτε θύμιζε τους ανθρώπους, έσβησαν την επιγραφή που έγραφε "Αρχοντικό Κτήμα" και στη θέση της έγραψαν "Κτήμα των Ζώων". Επόμενη κίνηση ήταν να γράψουν σε έναν τοίχο της σιταποθήκης τις αρχές του Ζωισμού σε Εφτά Εντολές, σύμφωνα με τις οποίες θα ζούσαν στο εξής:

1. Ό,τι έχει δύο πόδια είναι εχθρός.
2. Ό,τι έχει τέσσερα ή έχει φτερά είναι φίλος.
3. Κανένα ζώο δεν πρέπει να φορέσει ρούχα.
4. Κανένα ζώο δεν πρέπει να κοιμηθεί σε κρεβάτι.
5. Κανένα ζώο δεν πρέπει να κάνει χρήση οινοπνευματωδών.
6. Κανένα ζώο δεν πρέπει να σκοτώσει άλλο ζώο.
7. Όλα τα ζώα είναι ίσα.

Επειδή τα ζώα δυσκολεύονταν να μάθουν να διαβάζουν και δεν μπορούσαν να απομνημονεύσουν τις Εφτά Εντολές αποφασίστηκε να συνοψιστούν σε ένα μόνο ρητό: 

«Τέσσερα πόδια καλό, δύο πόδια κακό»

Στο διάστημα που ακολούθησε τα ζώα μόχθησαν για φέρουν σε πέρας τις εργασίες του αγροκτήματος, καθώς τα εργαλεία ήταν φτιαγμένα για ανθρώπους και όχι για ζώα, αλλά οι προσπάθειές τους ανταμείφθηκαν με μια πλούσια συγκομιδή. Κάθε ζώο είχε αναλάβει την εργασία που αναλογούσε στις ικανότητές του, για παράδειγμα τα άλογα καθάριζαν το χωράφι ενώ πάπιες και κότες κατάφερναν να μαζέψουν και το κάθε μικρό κομματάκι σοδειάς. Τα γουρούνια δεν δούλευαν, αλλά λόγω των γνώσεων που διέθεταν, διηύθυναν τις εργασίες. Κάνεις δεν έκλεβε, κανείς δεν παραπονιόταν για το συσσίτιο, κανείς δεν τεμπέλιαζε. Κάθε Κυριακή γινόταν γενική συνέλευση, που λεγόταν Συμβούλιο. Εκεί οργανωνόταν η δουλειά για την προσεχή εβδομάδα και παίρνονταν αποφάσεις. Στις συνελεύσεις δύο γουρούνια ξεχώριζαν για την μαχητικότητα τους, ο Σνόουμπωλ και ο Ναπολέων, ωστόσο μεταξύ τους δεν συμφωνούσαν ποτέ. 

Οι άνθρωποι σύντομα επιχείρησαν να πάρουν πίσω το κτήμα. Τα ζώα αμύνθηκαν σθεναρά και η σκληρή μάχη που έλαβε χώρα τους ανάγκασε να υποχωρήσουν όπως είχαν έρθει. Η νίκη αυτή τόνωσε ακόμα περισσότερο την πίστη των ζώων στην Επανάσταση, μα τα πράγματα άλλαζαν συνεχώς.. 

Μια διαφωνία ανάμεσα στον Σνόουμπωλ και το Ναπολέοντα, σχετικά με την ανέγερση ενός ανεμόμυλου, οδήγησε σε μεγάλο διχασμό. Ο Ναπολέων με την βοήθεια των άγριων σκύλων που είχε στο πλευρό του κατάφερε να διώξει δια της βίας τον Σνόουμπωλ από το Αγρόκτημα των Ζώων και να γίνει απόλυτος κυρίαρχος του κτήματος. Όπως ανακοίνωσε, τα συμβούλια της Κυριακής πήραν τέλος, και πλέον τις διαταγές της εβδομάδας αποφάσιζε ειδική επιτροπή από γουρούνια. Επίσης, λόγω απρόβλεπτων ελλείψεων που εμφανίστηκαν σε πράγματα που δεν μπορούσαν να παράγουν, όπως σκοινιά, καρφιά και άλλα, το αγρόκτημα θα συναλλασόταν με γειτονικά κτήματα. Την μεσολάβηση μάλιστα θα αναλάμβανε ένας άνθρωπος, ένας δικηγόρος. Έπειτα τα γουρούνια μετακόμισαν στο σπίτι του αγροκτήματος μόνιμα. 

Οι μήνες που ήρθαν ήταν πολύ δύσκολοι, το φαγητό λιγόστεψε (για όλα τα ζώα εκτός από τα γουρούνια) και οι εργασίες ήταν όλο και πιο απαιτητικές. Για κάθε δυσκολία ή αναποδιά, τα γουρούνια εξηγούσαν στα ζώα πως υπεύθυνος ήταν ο Σνόουμπωλ που μηχανοραφούσε ενάντια στο Κτήμα των Ζώων. Έτσι, όσα ζώα ομολόγησαν πως είχαν σχέσεις μαζί του θανατώθηκαν ως προδότες. 

Όλα όσα συνέβαιναν προβλημάτιζαν κάποια ζώα, μα τα γουρούνια εξηγούσαν σε όλους πως μοναδικός στόχος τους ήταν να διατηρήσουν όσα είχαν κερδίσει με την Επανάσταση, διαφορετικά το αγρόκτημα θα κινδύνευε να ξαναπέσει στα χέρια των ανθρώπων - κάτι που δεν ήθελε κανείς. Μαζί με όσα άλλαζαν, άλλαζαν και οι Εντολές στον τοίχο, έτσι που να συμβαδίζουν με τα νέα δεδομένα. Τα ζώα ούτως ή άλλως με δυσκολία τις διάβαζαν, μα και όταν εντόπιζαν κάποια διαφορά τα γουρούνια κατάφερναν να τους πείσουν πως αυτές ήταν οι Εντολές εξ' αρχής, σίγουρα η μνήμη τους τους απατά.

Τα χρόνια πέρασαν, οι εποχές έρχονταν κι έφευγαν και ήρθε καιρός που δεν υπήρχε κανείς να θυμάται τις μέρες πριν την Επανάσταση. Το κτήμα έμοιαζε να ευημερεί, όμως αυτή η ευημερία δεν φαινόταν να αφορά παρά μόνο τα γουρούνια και τους σκύλους. Η ζωή των υπολοίπων ζώων έμενε ίδια. Αυτά γενικά πεινούσαν, κοιμόντουσαν στο άχυρο, έπιναν από τη δεξαμενή, δούλευαν στα χωράφια, το χειμώνα υπέφεραν από το κρύο, το καλοκαίρι από τις μύγες.

Τώρα στον τοίχο της σιταποθήκης υπήρχε μία και μοναδική Εντολή:

ΟΛΑ ΤΑ ΖΩΑ ΕΙΝΑΙ ΙΣΑ

ΑΛΛΑ ΜΕΡΙΚΑ ΖΩΑ ΕΙΝΑΙ

ΠΙΟ ΙΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΛΛΑ