Μπιρ Ταουίλ: Η έκταση γης που κανένα κράτος δεν θέλει δική της!

Ένα μικρό κομμάτι αφρικανικής γης, κατά μήκος των συνόρων της Αιγύπτου και του Σουδάν, ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα του πλανήτη, καθώς δεν διεκδικείται από κανένα αναγνωρισμένο κράτος. Αυτή η τραπεζοειδής έκταση των μόλις 2.060 τ.χλμ. (μικρότερη και από το Βατικανό!) ονομάζεται Μπιρ Ταουίλ (Bi'r Tawīl) και καθώς δύσκολα θα μπορούσε να αποτελέσει ανεξάρτητο κράτος, παραμένει σε καθεστώς terra nullius (κανενός γη).

Όλα ξεκίνησαν από μία συνοριακή γραμμή!

Το 1899, η ευρύτερη περιοχή βρισκόταν υπό την κυριαρχία του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο όρισε ως σύνορο Αιγύπτου-Σουδάν μια ευθεία οριζόντια γραμμή, τον 22ο παράλληλο. Ό,τι βρισκόταν στα βόρεια του παράλληλου ανήκε στην Αίγυπτο και νότια εκτεινόταν το Σουδάν.

Μόλις 3 χρόνια αργότερα, το 1902, σχεδιάστηκε από του Βρετανούς ένας διαφορετικού τύπου χάρτης, με στόχο να αντικατοπτρίζει την χρήση γης από τις τοπικές φυλές. Έτσι, στη φυλή Beja του Σουδάν δόθηκε ένα μεγάλο κομμάτι εδάφους βόρεια του συνόρου, ενώ στη φυλή Ababda της Αιγύπτου δόθηκαν εδάφη νότια του συνόρου.

Αποτύπωση περιοχής στο Google Maps

Αυτή η αναδιαμόρφωση του χάρτη, λοιπόν, επαναπροσδιόριζε το που υπάγονται δύο περιοχές. Το Μπιρ Ταουίλ, η γη του οποίου είναι κυρίως άμμος και ξηρά βουνά, βάση των χαρτών του 1899 ήταν μέρος του Σουδάν και το 1902 πέρασε στην Αίγυπτο. Το Τριγώνο της Χαλάιμπ αντίθετα, μια έκταση κατά πολύ μεγαλύτερη, με αδιαμφισβήτητα μεγαλύτερη αξία, τόσο λόγω του εύφορου εδάφους, όσο και της πρόσβασης στην θάλασσα, πέρασε από την Αίγυπτο (1899) στο Σουδάν (1902). 

Αυτή η ανακατάταξη γης δεν είχε ιδιαίτερη σημασία μέχρι τη δεκαετία του 1950, καθώς και τα δύο έθνη ουσιαστικά ελέγχονταν από την Μεγάλη Βρετανία. Αλλά όταν το Σουδάν ανεξαρτητοποιήθηκε το 1956, ξεκίνησε μια συνοριακή διαμάχη με την Αίγυπτο, στην οποία και οι δύο χώρες ισχυρίζονται πως ΔΕΝ τους ανήκει το Μπιρ Ταουίλ! Ο λόγος για αυτό είναι πως όποια πλευρά διεκδικήσει κυριαρχία σε αυτό το «άχρηστο» κομμάτι γης θα υπονομεύσει την θέση της στην διεκδίκηση του τριγώνου της Χαλάιμπ, το οποίο και οι δύο επιθυμούν. Για την κάθε χώρα ο χάρτης που ενσωματώνει το Μπιρ Ταουίλ στην έκτασή της είναι «ανεπιθύμητος».

Χάρτης αμφισβητούμενων περιοχών Αιγύπτου - Σουδάν

Η Αίγυπτος είναι αυτή που διαχειρίζεται, στην πραγματικότητα το έδαφος του Μπιρ Ταουίλ, χωρίς όμως να το αναγνωρίζει ως τμήμα της σε κυβερνητικούς χάρτες. Διατηρεί τα σύνορα του 1899 που εντάσσουν στην επικράτειά της και την Χαλάιμπ. Το Σουδάν, από την πλευρά του, διεκδικεί να τηρηθούν τα σύνορα που συντάχθηκαν στις συνθήκες του 1902, για να περιέλθει η Χαλάιμπ στην κυριαρχία του. Η κατάσταση έχει αποτελέσει κατά καιρούς θέμα διπλωματικών διαμάχεων μεταξύ των δύο χωρών, αλλά καμία ένοπλη σύγκρουση ή τρομοκρατική δραστηριότητα δεν έχει λάβει χώρα.

Η ιδιόμορφη αυτή κατάσταση έχει οδηγήσει αρκετούς στο να ανακηρύξουν το Μπιρ Ταουίλ δικό τους. Το ενδιαφέρον είχε κεντρίσει η περίπτωση του αμερικάνου Jeremian Heaton, το 2014, ο οποίος ταξίδεψε στο Μπιρ Ταουίλ και το αξίωσε ως δικό του έδαφος, με σκοπό να πραγματοποιήσει το όνειρο της τότε 7χρονης κόρης του να γίνει μια αληθινή πριγκίπισσα. Παράλληλα με όλα αυτά, η φυλή Ababda που κατοικεί στην περιοχή (λανθασμένα το Μπιρ Ταουίλ αναφέρεται ως ακατοίκητο) το θεωρεί πατρίδα της.

Μπορεί κάποιος να το επισκεφθεί;

Μια επίσκεψη εκεί θα απαιτούσε πολύ οργάνωση, λόγω της περιορισμένης προσβασιμότητας, του δύσκολου περιβάλλοντος και των ελάχιστων παροχών, ωστόσο τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται ταξίδια. Οι ταξιδιώτες μπορούν ελεύθερα να εισέλθουν χωρίς κάποια άδεια. Το κοντινότερο αεροδρόμιο βρίσκεται στην Αίγυπτο.

Προφανώς δεν υπάρχει κάποιο αξιοθέατο! Ίσως ο μοναδικός λόγος να πραγματοποιήσει κάποιος αυτήν την επίσκεψη είναι το ιδιαίτερο καθεστώς που διέπει αυτήν την γη. Μια γη που δεν ανήκει σε κανέναν, δεν ορίζεται με κανέναν τρόπο, δεν βρίσκεται υπό την δικαιοδοσία κανενός..