Πώς ξεπλένεται το μαύρο χρήμα;

Ο όρος "ξέπλυμα μαύρου χρήματος" χρησιμοποιείται για οποιαδήποτε διαδικασία απομακρύνει τα ποσά που αποκτήθηκαν παράνομα από την πηγή προέλευσης τους, επιτρέποντας να χρησιμοποιηθούν στα πλαίσια της νόμιμης οικονομίας. Η ίδια η διαδικασία αποτελεί οικονομικό έγκλημα, ανεξάρτητα από τα εγκλήματα που έχουν τελεστή για να αποκτηθούν τα χρήματα αυτά. 

Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα το ακριβές ποσό που ξεπλένεται παγκοσμίως, αλλά εκτιμήσεις κάνουν λόγο για εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια. Ενδεικτικά, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο υπολογίζει πως πρόκειται για 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Πέρα από τη παραβίαση των φορολογικών νομοθεσιών, η καταπολέμηση του ξεπλύματος μαύρου χρήματος είναι σημαντική και λόγω του ρόλου που αυτό διαδραματίζει στο παγκόσμιο έγκλημα. Περιπτώσεις που έχουν αποκαλυφθεί αποδεικνύουν την εμπλοκή ιδιωτών υψηλού κοινωνικού προφίλ, αλλά και μεγάλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και κυβερνητικών στελεχών. 

Διάσημος για το ξέπλυμα των παράνομων χρημάτων του έμεινε ο διαβόητος εγκληματία Al Capone, ο οποίος τελικά δικάστηκε μόνο για φοροδιαφυγή. Ο αρχηγός του οργανωμένου εγκλήματος στην Αμερική της δεκαετίας του 1930, απέκτησε εκατομμύρια δολάρια από παράνομο τζόγο, λαθραία διακίνηση αλκοόλ κατά την εποχή της ποταπαγόρευσης, οίκους ανοχής, και εκβιασμούς. Αλλά τα χρήματα που απομυζούσε δεν βρέθηκαν πουθενά. Μαζί με τους συνεργούς του τα διοχέτευε σε επιχειρήσεις, των οποίων τα έσοδα δεν μπορούσαν να εξακριβωθούν, όπως τα πλυντήρια αυτοεξυπηρέτησης που δέχονται μόνο μετρητά. Τα πλυντήρια αυτά, εν μέρη, ευθύνονται για την ονομασία της δραστηριότητας ως "ξέπλυμα μαύρου χρήματος". Επιπρόσθετα, ο σκελετός της διαδικασίας συχνά παρομοιάζεται με σύστημα πλύσης.

Στην σύγχρονη παγκόσμια ψηφιακή οικονομία, η διακίνηση των παράνομων χρημάτων έχει γίνει πολύ πιο πολύπλοκη. Οι μέθοδοι για την εισαγωγή τους στο οικονομικό σύστημα ποικίλουν, ωστόσο μπορούν να εντοπιστούν κοινά, βασικά βήματα. 

Αρχικά, τα παράνομα αποκτηθέντα χρήματα χωρίζονται και κατατίθενται σε πολλούς λογαριασμούς διαφορετικών τραπεζών, οι οποίοι συνήθως είναι εγγεγραμμένοι σε κάποια ανώνυμη εταιρεία ή κάποιον επαγγελματία μεσάζοντα. Το σημείο αυτό είναι και το πιο επικίνδυνο για ανίχνευση, καθώς εισέρχονται μεγάλα ποσά στο οικονομικό σύστημα φαινομενικά από το πουθενά.

Στην συνέχεια, εκτελούνται αλλεπάλληλες συναλλαγές για να απομακρυνθούν τα ποσά από τις πηγές τους και γίνεται έως αδύνατον να ιχνηλατηθούν. Αυτό μπορεί να έχει την μορφή μεταφορών μεταξύ πολλαπλών λογαριασμών ή αγοραπωλησίας εμπορεύσιμης ιδιοκτησίας, όπως ακριβά αυτοκίνητα, έργα τέχνης ή ακίνητα. Τα Καζίνο, όπου μεγάλα ποσά χρημάτων αλλάζουν χέρια μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα είναι επίσης δημοφιλείς χώροι για τέτοιες δραστηριότητες. 

Έπειτα, τα χρήματα ξαναεισάγονται στην οικονομία επιτρέποντας στον εγκληματία να τα χρησιμοποιήσει προς όφελός του με νόμιμες πλέον διαδικασίες. Μπορεί να επενδυθούν σε κάποια επιχείρηση, εμφανίζοντας πληρωμές με εικονικά τιμολόγια. Ή να δοθούν σε μια φιλανθρωπία, προβλέποντας υπέρογκες αποδοχές στους διευθύνοντες που εμπλέκονται.

Με δυο λόγια: τα παράνομα αποκτηθέντα χρήματα εισάγονται στην τράπεζα/ πλυντήριο, ανακατεύονται σε λογαριασμούς και περιουσιακά στοιχεία και νομιμοποιημένα πια επαναχρησιμοποιούνται επιφέροντας επιπλέον κέρδη.