Ως προς το πρώτο ερώτημα, καθότι βασική συνισταμένη της άποψης είναι η προσωπική αντίληψη μιας κατάστασης, θα μπορούσε κανείς να πει πως ο καθένας μας είναι πράγματι ικανός να έχει μια άποψη για όλα. Δεχόμενοι, φυσικά, και το ότι η ουδέτερη στάση είναι μια άποψη. Η επιθυμία των ανθρώπων να διαμορφώνουν γνώμη δεν είναι κάτι αρνητικό, το πρόβλημα δημιουργείται με τον τρόπο που την σχηματίζουν. Συνήθως, εστιάζουν σε μια μεμονωμένη οπτική, αποδέχονται απερίσκεπτα ό,τι αυτή υποδεικνύει και την υπερασπίζονται χωρίς καν να ακούν αντίθετα επιχειρήματα, απλά "γιατί έτσι..".
Επομένως, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι να αναζητήσουμε την ικανότητα να έχουν όλοι εμπεριστατωμένη άποψη για όλα. Σφαιρικά, αντικειμενικά και ψύχραιμα διαμορφωμένη. Με αυτό ως στόχο, καταλαβαίνουμε πως η αποκρυστάλλωση μιας γνώμης επί παντός επιστητού αποδεικνύεται μάλλον ανέφικτη. Είναι ανθρωπίνως αδύνατον, να έχει μελετήσει κάποιος επισταμένα κάθε πιθανή πτυχή κάθε θέματος, που θα τον οδηγήσει σε μια απόλυτα ορθή κατακλείδα για τα πάντα.
Ως αποτέλεσμα, δεν έχουμε την ικανότητα να έχουμε μια άποψη για όλα. Και δεν είναι και ανάγκη να έχουμε... Υγιής κατάληξη μιας άποψης είναι να επαναπροσδιορίζεται, και αντίστοιχα, ο καθένας οφείλει να είναι σε μια διαδικασία επανατοποθέτησης για όσα τον ενδιαφέρουν, αναζητώντας πάντα επιπλέον οπτικές.
Σχετικά με το δεύτερο σκέλος, το δικαίωμα να έχει κανείς άποψη για οποιοδήποτε θέμα τον αφορά είναι ιδιάζουσας σημασίας. Η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, συνταγματικά κατοχυρωμένο, συνδέεται με την ολοκλήρωση της προσωπικότητας του ατόμου, αποτελεί κύριο γνώρισμα της δημοκρατίας και σύμβολο της διαφορετικότητας.
Και όμως στις μέρες μας, η αποσιώπηση απόψεων πολλάκις γίνεται αποδεκτή ή ακόμα και αποζητάται από κατά τα άλλα προοδευτικούς πολίτες στο όνομα της προστασίας των κοινωνικών ισορροπιών. Σταδιακά γινόμαστε όλο και πιο δεκτικοί στην αστυνόμευση του λόγου, και τον παραγκωνισμό γνώμεων που δεν συμφωνούν με την δική μας. Στην πραγματικότητα όμως, η ελευθερία του λόγου υπάρχει για να προστατεύονται οι ακραίες ή αμφιλεγόμενες απόψεις, αυτές που αποκλίνουν αισθητά από το εκάστοτε κοινωνικό σύνολο ή κράτος. Η ανάγκη να οριστούν κάποιες εξαιρέσεις, φυσικά, αποτελεί μια πολύ σημαντική συζήτηση, που κυρίως στρέφεται στις περιπτώσεις που εκφράζονται απόψεις μίσους ή προωθείται άσκηση βίας. Στις υπόλοιπες "παράλογες" για μας απόψεις αυτό που απομένει είναι το βάρος της αντικρούσεως.
Έτσι, για να απαντήσουμε στο αν «έχουμε δικαίωμα όλοι να έχουμε άποψη για όλα;», ίσως θα πρέπει να προσπαθήσουμε να φανταστούμε τα χειρότερα αποτελέσματα που μπορεί να έχουμε αν "μπορούμε" και αντίστοιχα, αν "δεν μπορούμε".
Το "μπορούμε" στην χειρότερη του εκδοχή θα μας οδηγήσει σε έναν φασαρτζιώζικο αλαλαγμό απόψεων, συχνά αβάσιμων, που το πλήθους τους πνίγει τις δομημένες σκέψεις ή/και πριονίζει γνώσεις μετά κόπου αποκτηθείσες. Η χείριστη έκβαση του "δεν μπορούμε" εύκολα θα οδηγήσει στον πλήρη αποκλεισμό οποιασδήποτε άποψης η εκάστοτε εξουσίας θεωρήσει για τους δικούς τους λόγους αιρετική, υποδαυλίζοντας πλήθος κοινωνικών κεκτημένων. Έτσι, η άποψή μου είναι πως, καλώς ή κακώς, πρέπει να έχουμε όλοι το δικαίωμα να έχουμε άποψη για όλα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου