Πού μπορεί να καταλήξει το πλαστικό μπουκάλι που πέταξες;

Η ταχύτητα με την οποία επικράτησαν τα πλαστικά μπουκάλια στο παγκόσμιο εμπόριο ποτών είναι ιλιγγιώδης. Εμφιαλωμένα ποτά υπάρχουν για περισσότερο από έναν αιώνα, χρησιμοποιώντας αρχικά γυάλινες φιάλες, στη συνέχεια χάλυβα και αργότερα κουτιά αλουμινίου. Το 1973, ο Nathaniel Wyeth κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το πρώτο μπουκάλι PET (τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο), ένα πλαστικό ελαφρύ, ασφαλές, φθηνό και ανακυκλώσιμο. Μόλις μέσα σε μία γενιά η χρήση του εκτοξεύτηκε σε τέτοιον βαθμό, που σήμερα βρίσκεται ως σκουπίδι σε κάθε σημείο της γης και των ωκεανών. 

Σύμφωνα με στοιχεία της Euromonitor International, που δημοσιεύθηκαν στο The Guardian, οι πωλήσεις πλαστικών μπουκαλιών παγκοσμίως το 2017 άγγιξαν το 1 εκατομμύριο ανά λεπτό. Παρόλο που είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια η ποσότητα πλαστικού που καταλήγει στο περιβάλλον, πολλοί επιστήμονες εκτιμούν πως είναι σαν ένα απορριμματοφόρο γεμάτο με πλαστικά απορρίμματα να αδειάζει στον ωκεανό κάθε λεπτό. Με αυτούς τους ρυθμούς έως το 2050, υπολογίζεται πως στους ωκεανούς θα είναι περισσότερα τα πλαστικά από τα ψάρια. Θεωρητικά όλοι γνωρίζουμε πως πρόκειται για απορρίμματα που δεν μπορούν να απορροφηθούν από το περιβάλλον, ωστόσο δεν καταλαβαίνουμε την πραγματική έκταση του προβλήματος. 

Πού καταλήγουν τα πλαστικά μπουκάλια;

Η πιο συνηθισμένη εκδοχή είναι τα μπουκάλια να καταλήγουν σε χωματερές, οι οποίες επεκτείνονται κάθε μέρα με περισσότερα σκουπίδια. Η αλληλεπίδρασή τους με το νερό της βροχής δημιουργεί το τοξικό υγρό leachate, το οποίο διοχετεύεται στο έδαφος και σε ρεύματα, βλάπτοντας τα οικοσυστήματα και την άγρια ζωή. Το πλαστικό μπουκάλι που θα βρεθεί σε χωματερή θα χρειαστεί περίπου 1.000 χρόνια για να αποσυντεθεί. 

Εναλλακτικά, το μπουκάλι θα παρασυρθεί από ένα ρεύμα, θα οδηγηθεί σε κάποιο ποτάμι και θα καταλήξει στις θάλασσες. Μετά από μήνες στα θαλάσσια ρεύματα θα έχει φτάσει σε κάποιον από τους υδάτινους σκουπιδότοπους. Στα σημεία των ωκεανών, δηλαδή, που λόγω των στροβιλισμών των ρευμάτων, κατευθύνονται και συσσωρεύονται οι τόνοι σκουπιδιών που κυκλοφορούν στα νερά. Ενδεικτικά, η Great Pacific Garbage Patch (Μεγάλη περιοχή σκουπιδιών του Ατλαντικού) καλύπτει περίπου 1,6 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Πολλά θαλάσσια είδη θεωρούν τα απορρίμματα τροφή και τα καταναλώνουν. Έτσι το πλαστικό, και τα τοξικά του, εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα για να καταλήξουν να καταναλωθούν και από τον άνθρωπο. Καθώς  δεν διασπώνται, τα περισσότερα πλαστικά διαλύονται σε όλο και μικρότερα κομμάτια που ονομάζονται μικροπλαστικά, τα οποία παραμένουν στην θάλασσα για πάντα. 

Το μόνο βιώσιμο ενδεχόμενο είναι το μπουκάλι να ανακυκλωθεί. Το πλαστικό του, αφού συμπιεστεί, τεμαχιστεί και ρευστοποιηθεί, θα μπορέσει να αποτελέσει πρώτη ύλη για δεκάδες άλλα προϊόντα.