Λίγες ιδέες έχουν απασχολήσει διαχρονικά και σε τέτοιο βαθμό την ανθρώπινη σκέψη, όπως αυτή της ελευθερίας. Από την ελευθερία της άγνοιας των Πρωτόπλαστων στον κήπο της Εδέμ, μέχρι την Ελευθερία- Ισότητα- Αδελφοσύνη της Γαλλικής Επανάστασης, οι άνθρωποι όπου και αν πιστεύουν ή συντάσσονται, φαίνεται ότι πάντα ονειρεύονται κάτι κοινό! Της αφιερώνουν αγάλματα, ποιήματα, ύμνους και την ψάχνουν στις κοινωνίες, αλλά και στο μυαλό τους. Τι είναι, λοιπόν, αυτή η πολυπόθητη ελευθερία;
Ρώτα τους φίλους σου, την οικογένεια σου, τι σημαίνει για αυτούς. Νιώθουν ελεύθεροι; Αν ναι, γιατί; Και αν όχι, πάλι γιατί; Και απάντα και εσύ για τον εαυτό σου. Γρήγορα θα καταλάβεις ότι δεν έχουμε όλοι την ίδια ιδέα για το τι σημαίνει η ελευθερία.
Πιο εύκολα μπορούμε να νιώσουμε τι είναι ανελευθερία. Συνθήματα ζητάνε «λευτεριά σε όσους είναι σε κελιά», ενώ είναι βαθιά ριζωμένο στην σκέψη μας πως ή ελευθερία ή θάνατος είναι οι εναλλακτικές αν κάποιος κατακτητής απειλήσει την χώρα μας. Είναι πιο εύκολο να προσδιορίσουμε την ελευθερία, λοιπόν, όταν κάτι καταφανώς την καταπατά. Μα χάνουμε την αίσθηση της όταν δεν είναι ορατά τα δεσμά.
Η ελευθερία να σκεφτούμε, να εκφραστούμε και να δράσουμε. Η ελευθερία να επιλέγουμε, να δημιουργούμε και να είμαστε. Να περπατάμε σε πράσινα βουνά, να κολυμπάμε σε γαλάζιες θάλασσες. Χωρίς όρια, χωρίς εμπόδια. Σε κάθε ευτυχισμένη εικόνα που φτιάχνει ο καθένας μας για την ζωή του, βλέπει τον εαυτό του ελεύθερο. Και παρά το ότι ζούμε σε κοινωνίες και οικονομίες που διατείνονται ότι έχουν την ελευθερία ως ύψιστο ιδανικό, οι δικές μας ευτυχισμένες/ελεύθερες εικόνες είναι πολύ διαφορετικές από τις αυτές που ζούμε.
Η ελευθερία δεν είναι μόνο δικαίωμα, κυρίως είναι υποχρέωση. Πρώτα του καθενός απέναντι στον εαυτό του και μετά στον διπλανό του. Σε κάθε διπλανό. Χρωστάς στον εαυτό σου να διεκδικείς την ελευθερία του να κυβερνάς μόνο εσύ το σώμα και το μυαλό σου και τα ίσα χρωστάς σε όποιον άνθρωπο περνάει από δίπλα σου στον δρόμο.
Πόσο μπορούμε να μιλάμε για ελευθερία, άρα, όταν συνηθίσαμε τόσο την καταστολή που την αντιλαμβανόμαστε ως προστασία; Αν δεν σε σοκάρει η εικόνα ενός ανθρώπου που ξυλοκοπείται στην μέση του δρόμου, δεν είσαι ελεύθερος. Γιατί σημαίνει πως αυτό είναι το δεδομένο της κοινωνίας σου, και το να γίνεις εσύ ο παράνομος που θα βρεθεί σε εκείνη τη θέση, αλλάζει τόσο εύκολα όσο και η νομοθεσία που ορίζει τον παράνομο. Αν, πάλι, συνήθισες την εικόνα του να προσπερνάς καθημερινά ανθρώπους που κοιμούνται σε μια άκρη του δρόμου, ή ψάχνουν να φάνε στα σκουπίδια, δεν είσαι ελεύθερος. Γιατί ζεις σε μια γειτονιά, μια πόλη, μια χώρα που υπάρχει το «περιθώριο», στο οποίο ούτε αυτός που βρίσκεται τώρα πίστευε ποτέ πως θα βρεθεί. Όπως δεν το πιστεύεις και εσύ. Η ελευθερία που χάνεται, χάνεται για όλους.
«Η ανώτατη αρετή δεν είναι να είσαι ελεύθερος, παρά να μάχεσαι για ελευθερία». Ακόμα και αν ποτέ δεν βρούμε τον τρόπο να είμαστε όλοι ελεύθεροι, θα ψάχνουμε για πάντα κάτι που δεν βρίσκεται ποτέ.
Σου άρεσε το άρθρο που διάβασες; Κάνε Like & Share!