Η μονογονεϊκότητα, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, δεν αποτυπώνεται με κάποιον νομικά κατοχυρωμένο ορισμό. Γίνεται αντιληπτή και αποδεικνύεται στα πλαίσια μιας εννοιολογικής περισσότερο προσέγγισης. Αφορά την οικογένεια η οποία συγκροτείται από έναν γονέα και τουλάχιστον ένα παιδί, του οποίου ο εν λόγω γονέας ασκεί εν τοις πράγμασι και κατ’ αποκλειστικότητα ή μετά από σχετική ανάθεση, την επιμέλεια.
Η επιμέλεια περιλαμβάνει κάθε φροντίδα ή μέτρο σχετικά με την πνευματική, ψυχική ή σωματική ανάπτυξη του παιδιού, όπως αποφάσεις που αφορούν την εκπαίδευση ή τον τόπο διαμονής του. Αποτελεί το πιο θεμελιώδες στοιχείο της γονικής μέριμνας, η οποία εκτός από την επιμέλεια, εμπεριέχει και την εκπροσώπηση του παιδιού ενώπιον των αρχών και την διαχείριση της περιουσίας του. Για παράδειγμα, σε περίπτωση διαζυγίου, η γονική μέριμνα εξακολουθεί να ασκείται και από τους δύο γονείς, την επιμέλεια, όμως, ασκεί αποκλειστικά ο ένας.
Μονογονεϊκές οικογένειες μπορεί να προκύψουν από διαζύγιο, θάνατο του ενός γονέα, γέννηση παιδιού εκτός γάμου, εγκλεισμό ενός γονέα σε σωφρονιστικό κατάστημα, υιοθέτηση τέκνου από μόνο γονέα ή αφαίρεση γονικής μέριμνας του ενός γονέα λόγω κακής άσκησης, κ.α. Η ύπαρξη τους δεν είναι κάτι καινούριο, αλλά θα μπορούσαμε να διακρίνουμε την διαφοροποίηση τους ιστορικά. Στα μέσα του προηγούμενου αιώνα η πλειοψηφία των μονογονεϊκών οικογενειών προέκυπτε από τον θάνατο του ενός συζύγου, πλησιάζοντας στο τέλος του αιώνα η μονογονεϊκότητα αφορούσε σε μεγάλο βαθμό διαζευγμένους γονείς, και από την αρχή του 21ου αιώνα αυξάνεται ο αριθμός των μονογονέων που αποκτούν παιδιά εκτός γάμου.
Η μονογονεϊκή οικογένεια δεν προσλαμβάνεται ως ενιαίο και ομοιογενές πληθυσμιακό σύνολο, αφού ποικίλει ως προς τον τύπο, αναλογικά με το πως προκύπτει (χηρεία, διαζύγιο κτλ), αλλά και ως προς το κοινωνικό προφίλ (φύλο, ηλικία, μόρφωση, οικονομική κατάσταση κτλ). Όταν στη σύνθεση του νοικοκυριού, εντάσσονται περισσότεροι άνθρωποι, πχ οι γονείς του μόνου γονέα, επηρεάζεται σημαντικά το βιοτικό επίπεδο και η δυναμική που αναπτύσσεται στο εσωτερικό της μονογονεϊκής οικογένειας.
Υπολογίζεται από έρευνες πως, τόσο στην χώρα μας όσο και παγκοσμίως, η πλειοψηφία των μονογονέων είναι γυναίκες και οι μονογονεϊκές οικογένειες συχνά ανήκουν στα φτωχότερα τμήματα του πληθυσμού, με πιο ευάλωτη υποομάδα απέναντι στην φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, τις ανύπαντρες μητέρες. Ανεπαρκής υπολογίζεται η συμμετοχή τους στην οικονομική και κοινωνική ζωή, με συχνότερα προβλήματα το χαμηλό εισόδημα, την εξεύρεση εργασίας και την φύλαξη των παιδιών.
Οι επιδοματικές νομοθετικές ρυθμίσεις δεν προβλέπουν την χορήγηση κάποιας παροχής με αποκλειστικό κριτήριο την μονογονεϊκότητα. Ωστόσο, σε προγράμματα κοινωνικής πολιτικής, κατά κανόνα, λαμβάνεται υπόψιν.
Για παράδειγμα:
- Στο ΕΠΙΔΟΜΑ ΠΑΙΔΙΟΥ ισχύουν χαμηλότερα εισοδηματικά όρια, χωρίς όμως να διαφοροποιείται το μηνιαίο ποσό που αντιστοιχεί σε κάθε παιδί
- Στο ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ και στο ΕΠΙΔΟΜΑ ΣΤΕΓΑΣΗΣ αυξάνονται τόσο τα εισοδηματικά όρια όσο, και το ποσό της ενίσχυσης, ενώ τονίζεται ότι το νοικοκυριό θα πρέπει να απαρτίζεται αποκλειστικά από τα μέλη της μονογονεϊκής οικογένειας.
- Στις προσλήψεις με ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΡΙΣΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ (ΣΟΧ) και ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΙΣΘΩΣΗΣ ΕΡΓΟΥ (ΣΜΕ) αποτελεί μοριοδοτούμενο κριτήριο σύμφωνα με οδηγίες του ΑΣΕΠ
- Στις ΔΡΑΣΕΙΣ «ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ» (Βρεφικοί & Βρεφονηπιακοί Σταθμοί - Βρεφονηπιακοί Σταθμοί Ολοκληρωμένης Φροντίδας - Παιδικοί Σταθμοί - Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών {ΚΔΑΠ} - Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών Με Αναπηρία {ΚΔΑΠ-ΜΕΑ}) αποτελεί κριτήριο (με μέτριας κλίμακας μοριοδότηση), συνυπολογίζοντας το εισόδημα και την εργασιακή κατάσταση
Σου άρεσε το άρθρο που διάβασες; Κάνε Like & Share!