Η ξέφρενη δεκαετία του 1920

Η δεκαετία του 1920 σηματοδότησε για τις χώρες της Δύσης μια νέα εποχή ευημερίας και δυναμισμού. Στην Αμερική αποκαλείται Εποχή της Τζαζ (Jazz Age) ή Οργιώδης Δεκαετία ’20 (Roaring Twenties), οι Άγγλοι την ονομάζουν Χρυσή Εποχή (Golden Age) και οι Γάλλοι Τρελά Χρόνια (Annees Folles). Σε αυτή τη μεσοπολεμική περίοδο διασκορπίστηκε ένα γενικό αίσθημα καινοτομίας και νεωτερικότητας.

Το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου το 1918, ή Μεγάλου Πολέμου όπως αναφερόταν την εποχή εκείνη, έφερε μεγάλη ανακούφιση στους λαούς. 70 εκατομμύρια στρατιώτες είχαν βρεθεί στα μέτωπα, ενώ τα θύματα ανήλθαν σε 8,5 εκατομμύρια στρατευμένων και 14,5 εκατομμύρια αμάχων. Οι νέες κοινωνίες που σχηματίστηκαν το 1920 άλλαξαν την ατμόσφαιρα άρδην. Τα έθνη είδαν ταχεία βιομηχανική και οικονομική ανάπτυξη, αυξήθηκε κατακόρυφα η ζήτηση των καταναλωτών και εισήχθησαν σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής και τον πολιτισμό. Βασικό χαρακτηριστικό της νέας εποχής ήταν η μαζική μετακίνηση του πληθυσμού από την ύπαιθρο στις πόλεις. Στα μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα, όπως το Σικάγο, το Λονδίνο, το Λος Άντζελες, τη Νέα Υόρκη, το Παρίσι ή το Σίδνεϊ, όλα έμοιαζαν εφικτά! 

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 

Το 1920 ήταν μια περίοδος οικονομικής ευημερίας καθώς οι επιχειρήσεις αναπτύσσονταν ραγδαία. Οι ΗΠΑ έγιναν η πλουσιότερη χώρα του κόσμου ανά κάτοικο, χάρη στα κέρδη από την βιομηχανία όπλων κατά τον Α’ ΠΠ. Φυσικά μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, περίπου το 40%, συνέχιζε να ζει στην φτώχεια. Οι ευρωπαϊκές οικονομίες, αντιμετώπισαν πιο δύσκολη μεταπολεμική αναπροσαρμογή και άνθισαν μετά το 1924. 

Στην διάρκεια της δεκαετίας δημιουργήθηκε και η έννοια του καταναλωτικού χρέους, καθώς έγινε αποδεκτό το να δανείζεται κανείς από τις τράπεζες, για να διατηρήσει υψηλό επίπεδο διαβίωσης. Η ευημερία της εποχής σημαδεύτηκε από την ασταμάτητη επιδίωξη πλούτου και ικανοποίησης, ενώ ο καταναλωτισμός ενυπήρχε σε κάθε όψη της καθημερινότητας. Η οικονομία οδηγήθηκε στο Κραχ του 1929, που σηματοδότησε και την έναρξη της Μεγάλης Ύφεσης. 

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 

Η ανάπτυξη της τεχνολογίας έπαιξε κεντρικό ρόλο στις κοινωνίες. Μέχρι το τέλος τις δεκαετίας τα περισσότερα σπίτια είχαν ηλεκτρισμό, ενώ είδη που αποτελούσαν πολυτέλεια αποκλειστικά για τους πλούσιους έγιναν προσιτά στην μεσαία τάξη, χάρη στην αναπτυσσόμενη χρήση της γραμμής παραγωγής που έγινε γνωστή από τον Henry Ford και επέτρεψε την μαζική παραγωγή. 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού είναι τα αυτοκίνητα. Στην Αμερική, οι μισές οικογένειες είχαν στην ιδιοκτησία τους αυτοκίνητο, έτσι η παραγωγή τους κατά την διάρκεια της δεκαετίας τριπλασιάστηκε. Η επιρροή της αυτοκινητοβιομηχανίας και σε άλλα τμήματα της οικονομίας ήταν σημαντική, όπως η κατασκευή αυτοκινητόδρομων.

Παράλληλα, δημιουργήθηκαν πρωτοποριακές οικιακές συσκευές όπως οι ηλεκτρικές σκούπες και τα ψυγεία. Κάθε σπίτι πάσχιζε να έχει τα νέα αυτά αγαθά, χάρη στην τεράστια ανάπτυξη της διαφήμισης. 

Με την σειρά του, το ραδιόφωνο βρισκόταν σε κάθε σπίτι και έγινε το πρώτο μέσο μαζικής μετάδοσης, με πολλούς ακροατές συντονισμένους για ενημέρωση αλλά και διασκέδαση. Κατά τη διάρκεια της "Χρυσής Εποχής του Ραδιοφώνου", ο ραδιοφωνικός προγραμματισμός ήταν τόσο ποικίλος όσο ο τηλεοπτικός προγραμματισμός του 21ου αιώνα. 

Από την αρχή της δεκαετίας άνθισε και ο κινηματογράφος, δημιουργώντας μια νέα μορφή ψυχαγωγίας. Η εισαγωγή του ήχου στα φιλμ στα τελευταία χρόνια έδωσε ακόμα μεγαλύτερη ώθηση. 

ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Στην δεκαετία του ’20 εμφανίστηκε ένα νέο γυναικείο πρότυπο που επαναπροσδιόρισε τον καθιερωμένο ρόλο. Τα διάσημα κορίτσια flapper, έγιναν είδωλα καθώς έκοβαν τα μαλλιά του καρέ, φορούσαν κοντές φούστες φέρνοντας την μόδα στο επίκεντρο, διασκέδαζαν πίνοντας και καπνίζοντας δημοσίως, ήταν σεξουαλικά απελευθερωμένες και περιφρονούσαν τους περιορισμούς και την ευπρέπεια. 

Τα χρόνια αυτά υπήρξαν σημαντικά για τα δικαιώματα των γυναικών, καθώς στα περισσότερα αναπτυγμένα και δημοκρατικά κράτη, οι γυναίκες κέρδισαν το δικαίωμα ψήφου και εντάχθηκαν στην αγορά εργασίας. Οι γραφομηχανές, οι αρχειοθήκες και τα τηλέφωνα έφεραν τις άγαμες γυναίκες σε θέσεις γραφείου. 

ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ 

Οι άνθρωποι ζούσαν σε άνετα, πολυτελή σπίτια και ξόδευαν πολλά χρήματα για την διασκέδασή τους, η οποία είχε κεντρικό ρόλο στην καθημερινότητα. 

Η μουσική έγινε προσιτή σε όλους χάρη στο ραδιόφωνο και η Τζαζ κυριάρχησε. Είχε τις ρίζες της στην αφρικανική μουσική, εισήγαγε νέους ρυθμούς και όργανα και ο χορευτικός της ήχος είναι το πιο δημοφιλές soundtrack ολόκληρης της εποχής του ’20. Όπως και η ίδια η δεκαετία, η Τζαζ ήταν γρήγορη, θορυβώδης και εύθυμη. Η ανάπτυξή της συχνά συνδέεται με την Αναγέννηση Harlem, καθώς εκατοντάδες λευκοί Αμερικάνοι πήγαιναν στο διάσημο Cotton Club της γειτονιάς Harlem για να διασκεδάσουν με Αφροαμερικάνους που έπαιζαν Τζαζ. Φυσικά αυτή η πρόσμιξη των φυλών είχε και αρνητικές πτυχές, καθώς αξίζει να αναφερθεί πως η οργάνωση Κου-Κλουξ-Κλαν στην ίδια δεκαετία έφτασε τα 5 εκατομμύρια μέλη. 

Τα κλαμπ χορού έγιναν εξαιρετικά δημοφιλή στη δεκαετία του 1920, αφού αναπτύχθηκε μια ποικιλία εκκεντρικών χορογραφιών που βασίστηκαν στους αφροαμερικανικούς ρυθμούς. Ο διασημότερος χορός ήταν το Charleston, η δημοτικότητα του οποίου εξερράγη μετά την παρουσίασή του σε παραστάσεις στο Broadway. 

Στην Αμερική η δεκαετία στιγματίστηκε και από την ποταπαγόρευση. Αρχικά μειώθηκε η κατανάλωση αλκοόλ, αλλά σιγά σιγά όλοι έβρισκαν παράνομα. Ως αποτέλεσμα ήρθε η δημιουργία των speakeasies, παράνομων μπαρ διασκέδασης με φαγητό, μουσική και αλκοολούχα ποτά. Τα speakeasies λειτουργούσαν με διασυνδέσεις με το οργανωμένο έγκλημα και δωροδοκούσαν την αστυνομία. Κατά την διάρκεια της ποταπαγόρευσης η εγκληματικότητα αυξήθηκε στις πόλεις, με τον Al Capone να αποτελεί μέχρι σήμερα τον διασημότερο γκάνγκστερ της εποχής. 

*Το βιβλίο Great Gatsby του F. Scott Fitzgerald, τοποθετείται το 1922 κοντά στην πόλη της Νέας Υόρκης, και σκιαγραφεί με αριστοτεχνικό τρόπο τους οργιώδεις ρυθμούς της. Περιγράφεται συχνά ως ο συμβολικός στοχασμός για την Εποχή της Τζαζ στην αμερικανική λογοτεχνία. 

*Η ταινία Midnight in Paris του Woody Allen παρουσιάζει σε αντιδιαστολή την σημερινή εποχή με την Χρυσή Εποχή του 1920 στο Παρίσι της Avant Garde. 

*Η ταινία Chicago του Rob Marshall εξετάζει την εγκληματικότητα και την διαφθορά στο Σικάγο της δεκαετίας των '20, μέσα από ένα μιούζικαλ επικεντρωμένο στην Τζαζ.

Σου άρεσε το άρθρο που διάβασες; Κάνε Like & Share!