Την Μεσόγειο Θάλασσα μοιράζονται τρεις ήπειροι και περισσότεροι από είκοσι λαοί. Η ''μέση της Γης'' που φιλοξένησε τους πιο ένδοξους πολιτισμούς της αρχαιότητας, η θάλασσα αιματηρών πολεμικών συγκρούσεων αλλά και συνάντησης λαών με διαφορετική γλώσσα, θρησκεία και κουλτούρα. Βρίσκεται στο προσκήνιο της ιστορίας και διασχίζεται από καράβια εδώ και χιλιάδες χρόνια άλλοτε ενώνοντας και άλλοτε χωρίζοντας τους λαούς της.
Η ανάπτυξη ισχυρών κρατών στις ακτές της φαίνεται άρρηκτα συνδεδεμένη με την παρουσία της Μεσογείου. Η στρατηγική της γεωγραφική θέση, το ήπιο κλίμα, οι μικρές αποστάσεις σε σχέση με την απεραντοσύνη των ωκεανών και τα πολυάριθμα λιμάνια που βοηθούν στον προσανατολισμό και χρησιμεύουν ως ενδιάμεσοι σταθμοί ανεφοδιασμού και ελλιμενισμού αποτέλεσαν τη βάση της ναυσιπλοΐας και του εμπορίου που άνθισαν. Οι πληθυσμιακές ομάδες της Μεσογείου παρουσιάζουν έντονες εθνολογικές διαφοροποιήσεις (Έλληνες, Σλάβοι, Λατινογενείς λαοί, Άραβες, Εβραίοι, Τούρκοι) ωστόσο εμφανίζουν και κοινά χαρακτηριστικά (διατροφή, ιδιοσυγκρασία, ιστορία).
Χώρες που βρέχονται από την Μεσόγειο Θάλασσα
Παρά την γηραιότητα και την σημαντικότητα της, για μεγάλο κομμάτι της ιστορίας η Μεσόγειος Θάλασσα δεν είχε συγκεκριμένο όνομα. Οι αρχαίοι Έλληνες την ονόμαζαν απλά θάλασσα ή μεγάλη θάλασσα, ενώ σε κάποια κείμενα εμφανίζεται και ως ἡ ἡμέτερα θάλασσα και ἡ θάλασσα ἡ καθ'ἡμᾶς. Με την σειρά τους οι Ρωμαίοι την αποκάλεσαν Mare Magnum (μεγάλη θάλασσα) ή Mare Internum (εσωτερική θάλασσα).
Με την δημιουργία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας εμφανίζεται ο όρος Mare Nostum (δική μας θάλασσα). Μετά την κατάκτηση της Σικελίας, της Σαρδηνίας και της Κορσικής από τους Ρωμαίους, κατά τους Καρχηδονιακούς Πολέμους ως Mare Nostrum αναφέρεται η Τυρρηνική Θάλασσα. Μέχρι το 30 π.Χ. η Ρωμαϊκή κυριαρχία επεκτάθηκε από την Ιβηρική Χερσόνησο μέχρι και την Αίγυπτο, καταλαμβάνοντας όλα τα μεσογειακά παράλια και καθιστώντας τη Μεσόγειο ''Mare Nostrum'' για τους Ρωμαίους. Ο τίτλος αυτός σηματοδοτούσε την δόξα και το μεγαλείο της Ρώμης και την απόλυτη κυριαρχία της Αυτοκρατορίας τόσο στα νερά όσο στις παράκτιες περιοχές της Μεσογείου, τονίζοντας το μέγεθος του επιτεύγματος.
Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στην μεγαλύτερή της έκταση
Η ιδέα της σύνδεσης της Ιταλίας με την ιστορική κληρονομιά της αρχαίας Ρώμης ήταν κεντρική για την ανάπτυξη του φασισμού στην χώρα κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Μπενίτο Μουσολίνι διακήρυττε ότι ''ο εικοστός αιώνας θα είναι ο αιώνας της ιταλικής δύναμης'' και την αναμενόμενη νίκη του Άξονα θα ακολουθούσε η εγκαθίδρυση μιας Ιταλικής Αυτοκρατορίας. Στα πλαίσια της φασιστικής προπαγάνδας επέστρεψε στο προσκήνιο και ο όρος Mare Nostrum, αφού η Αυτοκρατορία αυτή θα κάλυπτε ξανά την έκταση της Μεσογείου. Κατά την έναρξη του πολέμου και χάρη στο ισχυρό Πολεμικό Ναυτικό που διέθετε η Ιταλία, κατάφερε να ελέγχει μεγάλο τμήμα της Μεσογείου, ωστόσο δεν κατάφερε να διατηρήσει την ισχύ.
Η απόδοση του όρου Mare Nostrum σήμερα έχει μια τελείως διαφορετική χροιά, καθώς η Μεσόγειος έχει στιγματιστεί από το προσφυγικό, θρηνώντας συνεχώς θύματα. Στην σύγχρονη χρήση του, ο όρος έχει ως στόχο να περικλείσει το σύνολο της πολυμορφίας των πολιτισμών της Μεσογείου, με ιδιαίτερη έμφαση στις ανταλλαγές και τη συνεργασία μεταξύ των χωρών.
Μετά το ναυάγιο των μεταναστών από την Λιβύη στη Λαμπεντούζα το 2013, η ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε να ενισχύσει το εθνικό σύστημα για την περιπολία της Μεσογείου συστήνοντας την «Επιχείρηση Mare Nostrum», μια στρατιωτική και ανθρωπιστική επιχείρηση για τη διάσωση των μεταναστών και τη σύλληψη των διακινητών τους. Η επιχείρηση αυτή διήρκεσε έναν χρόνο.
Αδιαμφισβήτητα είναι άτοπο να αναφερθούμε σε έναν συνολικό ''Μεσογειακό Πολιτισμό'', καθώς η ετερότητα των λαών είναι έκδηλη. Ωστόσο, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την αδιάκοπη και μακραίωνη επικοινωνία και αλληλεπίδραση τους. Παρά την βαθιά εδραιωμένη πεποίθηση της διαφοροποίησης των Ελλήνων και των Βαρβάρων, τα πολιτισμικά δάνεια υπήρξαν αμφίδρομα στους μεσόγειους, χάρη στην θάλασσα που ενώ θεωρητικά αποτελεί κατεξοχήν σύνορο, στην πραγματικότητα είναι η θάλασσα όλων μας.
Σου άρεσε το άρθρο που διάβασες; Κάνε Like & Share!