Πέμπτη 16 Μαΐου 2019

Η ιστορία της κούκλας που διδάσκει ''το φιλί της ζωής''

Το όνομά της είναι Άννυ, και τα χείλη της έχουν δεχτεί τα περισσότερα –και σημαντικότερα- φιλιά στον κόσμο. Η κούκλα/ μοντέλο εξάσκησης της καρδιοαναπνευστικής αναζωογώνησης έχει ένα πρόσωπο με πολύ ιδιαίτερη ιστορία, ενώ για περισσότερα από 50 χρόνια εκατομμύρια εκπαιδευόμενοι προσπαθούν ''να την επαναφέρουν στη ζωή''.

Το 1958 οι γιατροί Peter Safar και James Elam παρουσίασαν την επαναστατική τεχνική της Καρδιοαναπνευστικής Αναζωογώνησης (ΚΑΡ.Π.Α εν συντομία στα ελληνικά και CPR αντίστοιχα στα αγγλικά). Η τεχνική περιλαμβάνει την απελευθέρωση του αεραγωγού, την αναπνοή στόμα με στόμα, και τις θωρακικές συμπιέσεις, βοηθώντας το θύμα που δεν αναπνέει να διατηρήσει ικανοποιητικά επίπεδα οξυγόνου μέχρι να το παραλάβει το ασθενοφόρο. Η απλότητα των κινήσεων εξασφαλίζει το ότι η τεχνική μπορεί να πραγματοποιηθεί από οποιονδήποτε πολίτη, με μόνη προϋπόθεση την πρακτική. 

Για τον λόγο αυτό, οι δύο επιστήμονες προσέγγισαν τον δημιουργό παιχνιδιών Asmund Laerdal με σκοπό να δημιουργηθεί ένα ομοίωμα ανθρώπινου αναίσθητου σώματος, στο οποίο να μπορεί να εφαρμοστεί η ΚΑΡ.Π.Α. Ο Laerdal κατασκεύαζε παιχνίδια από καουτσούκ αλλά και υλικά πρώτων βοηθειών, όπως προσομοιωτές πληγών. Επιπλέον, φέρεται να ανέλαβε και από προσωπικό ενδιαφέρον την δημιουργία του μοντέλου, καθώς στο παρελθόν είχε σώσει τον γιο του από πνιγμό, χρησιμοποιώντας παρόμοια τεχνική.    

Η ''κούκλα'' από κατασκευαστικής άποψης έπρεπε να έχει αεραγωγούς ώστε να γίνεται ορατό το οξυγόνο που δίνεται, και εύκαμπτο υλικό ώστε να είναι εφικτές οι θωρακικές συμπιέσεις. Επιπροσθέτως, το μοντέλο θα έπρεπε να είναι γυναίκα, καθώς οι άντρες της εποχής θα ήταν απρόθυμοι να κάνουν πρακτική στόμα-στόμα σε ανδρικές φιγούρες. Η γυναικεία μορφή θα έπρεπε να είναι ανέκφραστη και γαλήνια, ώστε να μην γίνεται απειλητική στους εκπαιδευόμενους. 

Σε μια επίσκεψη του στο σπίτι των γονιών του ο Laerdal, συνάντησε το πρόσωπο που χρειαζόταν: ''τη μάσκα μιας γυναίκας, αινιγματικής, ειρηνικής, όμορφης, αλλά όχι σέξι''. 


Στα τέλη του 19ου αιώνα, από τον ποταμό Σηκουάνα στο Παρίσι ανασύρθηκε το πτώμα μιας νεαρής γυναίκας. Δεν βρέθηκαν τα στοιχεία της, δεν την αναζήτησε κανείς, και δεδομένου ότι δεν υπήρχαν ενδείξεις βίας στο σώμα της, ο θάνατος της θεωρήθηκε αυτοκτονία. Λόγω έλλειψης στοιχείων, το σώμα της εκτέθηκε με την ελπίδα ότι κάποιος θα την αναγνώριζε, χωρίς ωστόσο αποτέλεσμα, καθώς μέχρι και σήμερα η ταυτότητα της παραμένει άγνωστη. Πριν απομακρυνθεί το σώμα, ένας υπάλληλος δημιούργησε μια γύψινη μάσκα από το πρόσωπο της. 

Αυτή η ''μάσκα θανάτου'' έγινε ιδιαίτερα διάσημη λόγω της γαλήνιας έκφρασης του προσώπου. Η όμορφη κοπέλα έμοιαζε να κοιμάται με ησυχία, αντιμετωπίζοντας τον θάνατο με πραότητα και σχεδόν αγαλλίαση. Παράλληλα, η ταυτότητα της παρέμενε μυστήριο, δίνοντας στην ιστορία της μια μυθική διάσταση, με τις θεωρίες που την ήθελαν απογοητευμένη καλλιτέχνιδα ή ερωτευμένη χωρίς ανταπόδοση να επικρατούν. Έμεινε γνωστή ως "Η Άγνωστη Γυναίκα του Σηκουάνα". 

Το πρόσωπο της κέντρισε το ενδιαφέρον των καλλιτεχνών του μποέμικου Παρισιού. Σαν μούσα ενέπνευσε μυθιστοριογράφους και ποιητές να πλέξουν φανταστικές ταυτότητες και ζωές που την έφτασαν στον Σηκουάνα. Συνέκριναν το χαμόγελο στα χείλη της με αυτό της Μόνα Λίζα, και θεωρήθηκε μια σύγχρονη Οφηλία που οδηγήθηκε ειρηνικά στον θάνατο. 

Τα αντίγραφα της μάσκας της κόσμησαν αρκετά σπίτια. Ο Albert Camus διέθετε ένα, όπως και οι ποιητές Jules Supervielle και Richard le Gallienne. Μια από αυτές τις μάσκες έφτασε στο σπίτι των γονιών του Laerdal, έτσι μέχρι σήμερα το πρόσωπό της ''Άγνωστης Γυναίκας του Σηκουάνα'' έχει διδάξει το ''φιλί της ζωής'' σε περισσότερους από 300 εκατομμύρια ανθρώπους. 


Σχετικά με το όνομα Άννυ, που δόθηκε, οι απόψεις διίστανται. Μια δημοφιλής θεωρία αναφέρει πως Άννυ ονομαζόταν η μικρή κόρη του γιατρού και εμπνευστή της καρδιοαναπνευστικής αναζωογώνησης Safar, η οποία φέρεται να έχασε την ζωή της από πνιγμό. Ωστόσο πολλοί υποστηρίζουν ότι αυτή η ιστορία δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Μια διαφορετική προσέγγιση αναφέρει πως το όνομα προήλθε από μία παλαιότερη κούκλα που είχε κατασκευάσει ο Leardal, διατηρώντας το για να δώσει το στίγμα του στο μοντέλο. 





Σου άρεσε το άρθρο που διάβασες; Κάνε Like & Share!

Διάβασε επίσης στο Diaxroniko.eu