Παρασκευή 17 Αυγούστου 2018

Τι είναι η ψυχική ασθένεια;


Η έννοια της ψυχικής ασθένειας είναι τόσο σύνθετη, αλλά και παρούσα στις κοινωνίες που η ερμηνεία της καθίσταται ταυτόχρονα αδύνατη και αυτονόητη. Η ψυχή, αλλά και το "λογικό" και το "παράλογο" απασχόλησαν την φιλοσοφική σκέψη από τα αρχαία ακόμα χρόνια και αποτέλεσαν διαχρονικά αντικείμενο αντιτιθέμενων θέσεων, καθώς οι ψυχικές ασθένειες θεωρούνταν αντικείμενο της φιλοσοφίας και όχι τις ιατρικής.

Στην ασάφεια που παρατηρείται, συμβάλλει δραστικά η διευρυμένη χρήση του όρου, που οδηγεί σε ρευστότητα. Συχνά η ψυχική ασθένεια συγχέεται και υπερχρησιμοποιείται σε ένα πιο ευρύ πλαίσιο, για να περιγράψει συμπεριφορές που δεν αντικατοπτρίζουν τα κοινωνικά πρότυπα. Σε μια προσπάθεια όμως να την εξετάσουμε σε ένα επιστημονικό πλαίσιο θα πρέπει να συγκαταλέγουμε αποκλειστικά περιπτώσεις που εκδηλώνουν δυσλειτουργίες στην καθημερινή ζωή, με επιβλαβείς συμπεριφορές έναντι του εαυτού τους ή τρίτων.

Ένα ακόμα πρόβλημα στην διατύπωση ενός καθολικά αποδεκτού ορισμού, είναι ο συνεχής επαναπροσδιορισμός των ορίων της. Για τον λόγο αυτό, είναι σύνηθες η ψυχική ασθένεια να γίνεται αντιληπτή ως αλλοίωση της ψυχικής υγείας, η οποία αποτελεί μια έννοια πιο εύκολα υπολογίσιμη. 

Η διάγνωση των ψυχικών ασθενειών, που έχει υπάρξει πεδίο αντιπαραθέσεων, σήμερα γίνεται με άξονα δύο εγχειρίδια παγκόσμιας ισχύος, τα οποία ορίζουν διαγνωστικά κριτήρια και καλύπτουν όλα τα φάσματα. Αρχικά, έχει δημιουργηθεί από το Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) το εγχειρίδιο "Διεθνής Στατιστική Ταξινόμηση Νόσων και συναφών προβλημάτων Υγείας" (ICD).

Στο πέμπτο κεφάλαιο του εγχειριδίου αυτού, ορίζονται και περιγράφονται οι ψυχικές διαταραχές και οι διαταραχές της συμπεριφοράς. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ: "Ο όρος ‘διαταραχή’ δεν είναι ακριβής , αλλά χρησιμοποιείται για να υποδείξει την ύπαρξη κλινικά αναγνωρίσιμων συμπτωμάτων ή συμπεριφορών, που συνδέονται στις περισσότερες περιπτώσεις με θλίψη και εμπλέκονται με προσωπικές λειτουργίες. Η κοινωνικά αποκλίνουσα συμπεριφορά ή σύγκρουση, χωρίς προσωπική δυσλειτουργία, δεν συγκαταλέγονται στις ψυχικές διαταραχές".



Με την σειρά της η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία δημιούργησε έναν οδηγό ολοκληρωτικά αφιερωμένο στις ψυχικές διαταραχές, το "Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών" (DSM). Παρά το γεγονός ότι, όπως αναφέρει και το ίδιο το εγχειρίδιο, κανένας ορισμός δεν μπορεί να καλύψει το φάσμα όλων των διαταραχών, υπάρχουν ορισμένα στοιχεία τα οποία μπορούν να θεωρηθούν προαπαιτούμενα για την ψυχική ασθένεια, επομένως ορίζεται: 

"Μια ψυχική διαταραχή αποτελεί ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από κλινικής σημασίας διατάραξη στην γνωστική λειτουργία του ατόμου, στην διαχείριση των συναισθημάτων του, ή συμπεριφορά που αντανακλά μια δυσλειτουργία στην ψυχολογική, βιολογική του φύση, ή σε κάποια αναπτυξιακή διαδικασία ψυχικής φύσεως. Οι ψυχικές ασθένειες συχνά σχετίζονται με θλίψη ή ανικανότητα σε κοινωνικές, επαγγελματικές ή άλλες σημαντικές δραστηριότητες. Μια αναμενόμενη ή πολιτισμικά αποδεκτή αντίδραση σε μια στρεσογόνα κατάσταση ή μια απώλεια, όπως ο θάνατος κοντινών ατόμων, δεν θεωρείται ψυχική διαταραχή. Κοινωνικά αποκλίνουσα συμπεριφορά (πολιτικού, θρησκευτικού ή σεξουαλικού περιεχομένου) και αντιπαραθέσεις μεταξύ του ατόμου και της κοινωνίας δεν θεωρούνται ψυχικές διαταραχές, εκτός των περιπτώσεων όπου η απόκλιση ή η αντιπαράθεση προέρχεται από μια δυσλειτουργία του ατόμου, όπως αυτές που περιγράφηκαν παραπάνω".



Η ψυχική ασθένεια έχει μια διττή σημασία, καθώς αναφέρεται τόσο σε σκέψεις όσο και σε συμπεριφορές. Τα άτομα με ψυχική ασθένεια έχουν δυσκολίες επικοινωνίας ή ανάπτυξης σχέσεων με άλλους ανθρώπους σε μικρό ή μεγάλο βαθμό. Η θεραπεία της ψυχικής ασθένειας στην εποχή μας ποικίλλει, και σε αρκετές περιπτώσεις εστιάζει στην καταστολή, καθώς η πλήρης ίαση είναι αδύνατη, με βασικούς πυλώνες την ψυχοθεραπεία και την χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής.

Σου άρεσε το άρθρο που διάβασες; Κάνε Like και Share!